Sunday, May 5, 2024

Chữa bệnh di truyền bằng kỹ thuật chỉnh sửa gien

Chỉnh sửa gien (tiếng Anh là gene editing hay genome editing) là một kỹ thuật mới và có nhiều hứa hẹn cũng như nguy hiểm trong các ngành từ nông nghiệp, chăn nuôi tới y khoa.

Trên lý thuyết kỹ thuật chỉnh sửa gien có thể chữa được những bệnh di truyền và nhiều bệnh khác. Một nhà khoa học ở đại học MIT đã tuyên bố là CRISPR, một phương pháp chỉnh sửa gien, có thể được xem là một trong những khám phá lớn nhất của thế kỷ. Thế thì chỉnh sửa gien là gì, hoạt động ra sao, và có những ứng dụng gì?

Chỉnh sửa gien là gì?

Muốn nói về chỉnh sửa gien cần phải biết qua về DNA.

DNA, viết tắt của từ DeoxyriboNucleic Acid, là chất liệu di truyền trong các tế bào của con người. Thông tin trong DNA được mã hóa với bốn hóa chất nền: adenine (A), guanine (G), cytosine (C), và thymine (T). DNA của con người có khoảng 3 tỷ nền và hơn 99% những nền đó đều giống nhau trong mọi người. Thứ tự của những chuỗi nền đó làm nên thông tin cần thiết để cấu tạo và bảo trì những bộ phận trong cơ thể.

Chỉnh sửa một bản văn là thay đổi những mẫu tự hay những chữ cho được đúng hay tốt đẹp hơn, chỉnh sửa gien cũng tương tự như vậy, tức là thay đổi những chuỗi nền của DNA để có thể chữa được những phần xấu trong DNA.

Chỉnh sửa gien có thể đưa vào một thay đổi gien. (Hình: geneticliteracyproject.org)

Kỹ thuật chỉnh sửa gien

Ngay từ khi cấu trúc xoắn kép (double helix) DNA được khám phá ra khoảng 70 năm trước các nhà khoa học đã tìm cách sửa đổi nó. Vì họ đã nhận ra rằng chuỗi các nền của DNA được truyền từ đời cha mẹ sang đời con và một thay đổi nhỏ trong đó có thể chữa khỏi những bệnh di truyền. Họ đã mất rất nhiều công sức nghiên cứu trong nhiều thập niên để sửa đổi nó, nhưng lúc đầu không thành công. Nên nhớ là DNA rất nhỏ, nếu kéo dài ra DNA của một tế bào dài trung bình 2 tới 3 mét, nhưng những vòng xoắn kép cuộn lại nhiều lần và chỉ nhỏ khoảng 6 micrômét (tức là 6 phần triệu của một mét).

Vào thập niên 1970 kỹ thuật thay đổi gien mới bắt đầu được thi hành và bây giờ thì có nhiều phương pháp tối tân hơn. Chỉnh sửa gien dùng một loại en zim (enzyme) đặc biệt gọi là “engineered nuclease” để cắt bộ gien tại một chỗ định sẵn. Nuclease có hai phần, một phần dùng để cắt DNA và một phần dùng để hướng dẫn nuclease tới chỗ muốn cắt. Sau khi bị cắt, tế bào sẽ tìm cách hàn gắn lại chỗ bị cắt. Các nhà khoa học có thể lợi dụng sự hàn gắn này để thay đổi DNA tại chỗ bị cắt.

Thay đổi DNA nhỏ: Sau khi bị cắt DNA sẽ tự hàn gắn lại chỗ bị cắt, tức là tự nối lại chỗ bị cắt. Sự hàn gắn này không bảo đảm 100% tốt và thường chỉ có một vài nền bị mất hay thêm vào chung quanh chỗ bị cắt. Sự biến đổi nhỏ này sẽ làm thay đổi chức năng của đoạn DNA đó, có thể làm cho gien không hoạt động đúng hay ngưng hoạt động luôn.

Đặt một phần mới vào DNA: Để cắt một phần của DNA en zim nuclease được thiết kế để cắt hai đầu của đoạn muốn cắt. Sau khi cắt thì nếu để nguyên thì DNA sẽ tự động nối hai phần của hai phần còn lại với nhau. Nhưng các nhà khoa học có thể lợi dụng quy trình này để đưa một phần mới vào DNA.

Trước khi tế bào chia làm hai thì DNA được tách ra làm hai để có hai phiên bản DNA của tế bào con giống hệt nhau. Nếu một phiên bản bị cắt thì tế bào dùng phiên bản kia như là một bản mẫu để hàn gắn phiên bản bị cắt, như vậy để bảo đảm hai phiên bản giống hệt nhau.

Biến đổi gien (genetically modified viết tắt là GM) được dùng trong kỹ thuật cải tiến mùa màng, nhưng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng và đến môi trường, nên GM bị giới hạn nhiều. (Hình: naturalscience.org)

Các nhà khoa học lợi dụng quy trình sửa chữa này của DNA để đưa vào một đoạn mới. Sau khi bị cắt, đoạn DNA mới được đưa vào gần chỗ cắt. Tế bào dùng đoạn DNA mới này như một bản mẫu để sửa chữa chỗ bị đứt. Như vậy chỗ bị cắt đã được sửa chữa theo như đoạn DNA mới.

Có nhiều phương pháp chỉnh sửa gien, phương pháp mới nhất và gây được chú ý nhất là phương pháp CRISPR-Cas9 (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats).

Phương pháp CRISPR-Cas9 được hai nhà khoa học, bà Jennifer Doudna thuộc đại học University of California, Berkeley, và bà Emmanuelle Charpentier, người Pháp nhưng hiện đang làm việc tại viện Max Planck Institute ở Berlin, Đức, phát minh ra vào năm 2012. Sau đó được Feng Zhang, một giáo sư về thần kinh học (neuroscience) ở MIT, và nhiều nhà khảo cứu khác cải thiện.

Phương pháp CRISPR-Cas9 nhanh hơn, rẻ hơn và chính xác hơn các phương pháp trước đây và có triển vọng có nhiều áp dụng trong nhiều lãnh vực.

Áp dụng của chỉnh sửa gien trong canh nông và chăn nuôi

Trước đây kỹ thuật cải tiến mùa màng trong ngành nông nghiệp là biến đổi gien (genetically modified viết tắt là GM). Tuy GM vẫn được dùng, nhưng có thể có ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng và đến môi trường, nên GM bị giới hạn nhiều. Những kỹ thuật chỉnh sửa gien chính xác hơn kỹ thuật GM rất nhiều nên ít gây ra những rủi ro ngoài ý muốn.

Đã có nhiều nghiên cứu dùng chỉnh sửa gien trong canh nông. Thí dụ, dùng chỉnh sửa gien để làm cho bắp chịu được thuốc diệt sâu, lúa thơm hơn, lúa mì chống bị nấm mốc, cà chua chống lại vi khuẩn…

Thay đổi gien cho gia súc đã được tiến hành từ nhiều thập niên, với phương pháp chỉnh sửa gien mới như CRISPR-Cas9 công việc này lại được đẩy mạnh thêm. Mục đích là để có những gia súc ít bị bệnh tật hơn, ít mỡ, và sinh sản nhiều hơn.

Chỉnh sửa gien cho con người đã và đang gây ra nhiều tranh cãi vì có thể thay đổi từ căn bản tính chất của con người. (Hình: china.org.cn)

Áp dụng của chỉnh sửa gien trong y khoa

Đây là một lãnh vực gây ra nhiều sự chú ý trong giới y khoa vì trên lý thuyết chỉnh sửa gien có thể chữa được những bệnh di truyền mà từ xưa tới nay y khoa bó tay, thí dụ như bệnh hồng cầu liềm (sickle cell disease) hay bệnh dễ chảy máu (hemophilia) cũng như chữa bệnh ung thư hay HIV.

Mới đây tờ New York Times đăng một bài nói về việc một cô gái bị bệnh hồng cầu liềm đã được chữa khỏi nhờ vào phương pháp trị liệu gien (gene therapy). Các nhà khoa học rút tế bào gốc trong tủy xương ra, rồi thay đổi gien trong đó và chích trở lại vào máu của cô gái. Nhờ vậy cô gái đó đã khỏi bệnh.

Tuy có nhiều triển vọng nhưng muốn được áp dụng một cách phổ quát thì cũng cần thời gian để nghiên cứu sao cho hữu hiệu và an toàn.

Những lo ngại về chỉnh sửa gien

Vần đề dùng chỉnh sửa gien cho con người đã và đang gây ra nhiều tranh cãi vì trong tương lai chỉnh sửa gien có thể thay đổi từ căn bản tính chất của con người nên nêu ra nhiều câu hỏi về đạo lý. Có hai luồng dư luận trái ngược nhau. Luồng dư luận thứ nhất cho rằng cần phải thận trọng và cần có những biện pháp bảo đảm về vấn đề đạo lý và an toàn trước khi mở rộng cho đại chúng. Một luồng dư luận khác thì cho rằng nhiều người đang đau khổ vì bệnh tật, nếu có phương pháp chữa trị cho họ được thì sao lại không làm.

Có một điều mọi người đều đồng ý đó là chưa phải lúc để chỉnh sửa gien cho những bào thai vì nếu sai lầm thì những sai lầm đó truyền xuống đời con cháu. Các nước đều có những luật lệ liên can tới vấn đề này. Vào Tháng Mười Hai, 2019 nhà khoa học He Jiankui ở Southern University of Science and Technology, Trung Quốc, bị kết án ba năm tù và phạt 3 triệu Yuan ($429,000) vì đã vi phạm luật cấm chỉnh sửa gien của bào thai.

Hy vọng trong vòng 10 năm nhiều bệnh di truyền sẽ được chữa khỏi bằng kỹ thuật chỉnh sửa gien. (Hà Dương Cự)

Nguồn tài liệu: https://ghr.nlm.nih.gov, www.genome.gov, www.yourgenome.org

Cảnh sát Ukraine điều tra cáo giác cựu đại sứ Mỹ ở Ukraine bị theo dõi

KYIV, Ukraine (AP) – Cảnh sát Ukraine hôm Thứ Năm, 16 Tháng Giêng, nói đã mở cuộc điều tra về cáo giác cho rằng đại sứ Mỹ ở Ukraine bị kẻ lạ theo dõi ở quốc gia này, trước khi bà bị triệu hồi về Mỹ hồi Tháng Năm năm ngoái.

Loan báo này được đưa ra hai ngày sau khi các dân biểu phía đảng Dân Chủ tại Hạ Viện Mỹ công bố một loạt các tài liệu cho thấy ông Lev Parnas, một giới làm ăn cùng với ông Rudy Giuliani, luật sư riêng của Tổng Thống Donald Trump, đã liên lạc với nhau về việc đẩy bà Marie Yovanovitch ra khỏi chức vụ đại sứ Mỹ tại Ukraine.

Bộ Nội Vụ Ukraine nói trong bản thông cáo gửi tới báo chí rằng cảnh sát Ukraine “không can dự vào nội tình chính trị của Mỹ” khi mở cuộc điều tra này.

“Các tin tức được công bố cho thấy có những chi tiết về việc có thể có vi phạm luật Ukraine cũng như vi phạm Công Ước Vienna về quan hệ ngoại giao, vốn bảo vệ quyền lợi của các nhà ngoại giao trên lãnh thổ một quốc gia khác,” cũng theo bản thông cáo.

Bộ Nội Vụ Ukraine nói thêm rằng họ yêu cầu Sở Điều Tra Liên Bang Mỹ (FBI) cung cấp những tin tức mà cơ quan này có được.

Bộ trưởng Nội Vụ Ukraine, ông Arsen Avakov, đề nghị phía Mỹ cùng tham gia vào cuộc điều tra với Ukraine.

Hiện chưa có phản ứng nào từ phía Bộ Ngoại Giao Mỹ, một điều khiến một cựu giới chức cao cấp bộ này gọi là rất lạ lùng.

“Đây chắc phải là sự kiện chưa từng có trong lịch sử Mỹ,” theo ông Nick Burns, người từng ở vị trí chỉ huy thứ ba tại Bộ Ngoại Giao dưới thời Tổng Thống George W. Bush.

“Một chính quyền ngoại quốc bảo vệ một đại sứ chuyên nghiệp cao cấp của Mỹ trước sự đe dọa của những người thân cận với tổng thống Mỹ. Trong khi Ngoại Trưởng Mỹ lại không có một lời nào để bênh vực bà,” ông Burns nói thêm qua Twitter.

“Cuộc điều tra của chúng tôi là để tìm hiểu xem là thật sự có việc vi phạm luật Ukraine và luật quốc tế hay chỉ là sự khoe khoang vô căn cứ và đưa tin giả trong cuộc nói chuyện  giữa hai công dân Mỹ,” theo Bộ Nội Vụ Ukraine. (V.Giang)

Máy bay từ New Jersey đến Los Angeles cháy động cơ, đáp khẩn cấp

NEWARK, New Jersey (NV) – Một chiếc máy bay của hãng United Airlines phải quay lại phi trường Newark, New Jersey, sau khi cất cánh để đến Los Angeles, California, vì cháy động cơ vào tối Thứ Tư, 15 Tháng Giêng.

Theo đài KTLA, chuyến bay số 1871 của hãng hàng không United Airlines mới cất cánh từ New Jersey để tới California, chở 168 hành khách và sáu người trong phi hành đoàn thì động cơ bốc cháy.

Phát ngôn viên Charles Hobart của United Airlines cho biết: “Chúng tôi chưa biết rõ máy bay bị hư ra sao, nhưng đây là một chuyện không hay cho nhiều hành khách.”

Một số video cho thấy lửa phun ra ở cánh máy bay, chỉ ít lâu sau khi cất cánh và một hành khách cho rằng lửa phun ra từ động cơ.

Hành khách Gabrielle Guzy chia sẻ: “Tôi không biết chuyện gì đang xảy ra. Em gái tôi tưởng đó là ánh đèn, nhưng tôi biết chắc đó là lửa ở động cơ. Tôi phải tự trấn an vì máy bay mới cất cánh chỉ được một phút.”

Chiếc máy bay Boeing 757 này phải quay về phi trường Newark và hạ cánh an toàn, không ai bị thương.

Nhân viên của United Airlines đang kiểm tra chiếc máy bay hôm Thứ Năm, 16 Tháng Giêng. Những hành khách trên chuyến bay số 1871 được chuyển qua máy bay khác và cất cánh vào sáng sớm Thứ Năm. (TL)

Barcelona sa thải huấn luyện viên Ernesto Valverde, chọn Quique Setien

BARCELONA, Tây Ban Nha (NV) – Giới lãnh đạo đội bóng Barcelona hôm Thứ Hai, 13 Tháng Giêng, chính thức sa thải huấn luyện viên Ernesto Valverde, đồng thời bổ nhiệm người thay thế là ông Quique Setien, cựu huấn luyện viên đội Real Betis.

Tuần trước đó, theo ESPN, đã có những tin đồn ông Ernesto Valverde bị sa thải và mọi người chờ tin này chính thức được đưa ra, nhưng kéo dài mãi đến đầu tuần này mọi việc mới được quyết định.

Ông Quique Setien, 61 tuổi, ký hợp đồng đến hết mùa bóng 2022. Nhưng Barca rất muốn ông tiếp tục vai trò của mình cho đến khi kết thúc mùa bóng nên kèm theo chọn lựa có thể gia hạn thêm 12 tháng trong mùa Hè. Tuy nhiên đại diện Edoardo Crnjar muốn thúc đẩy hợp đồng với thời hạn lâu hơn.

Ông Setien dẫn dắt Barcelona, hiện đang đứng đầu bảng xếp hạng La Liga và có mặt vòng đấu loại trực tiếp giải Champions League. Đối thủ vòng 16 sắp tới của Barcelona là đội bóng Ý Napoli.

Chuyện ra đi của ông Valverde không có gì bất ngờ sau khi Barca bị Atletico Madrid đá bại tại bán kết giải Siêu Cúp Tây Ban Nha vài ngày trước đây.

Huấn luyện viên Barcelona, Ernesto Valverde, bị sa thải vào ngày Thứ Hai, 13 Tháng Giêng, 2020. (Hình: Giuseppe Cacace/AFP via Getty Images)

Chủ tịch đội Barca, Maria Bartomeu, có cuộc trò chuyện với ông Valverde tại sân tập vào ngày Thứ Hai và sau đó đến sân Camp Nou gặp gỡ thêm một số thành viên khác trong đội bóng để cuối cùng đưa ra quyết định chọn và chỉ định ông Setien thay thế ông Valverde.

Trước đó Barca từng theo đuổi cựu thủ quân Xavi Hernandez, nhưng cầu thủ này từ chối về nắm giữ đội bóng vì không muốn tương lai luôn bị đe dọa mỗi khi đội thi đấu gặp khó khăn.

Ông Xavi, huấn luyện viên đội Al-Sadd, từng rời khỏi Barca để đến Qatar trong năm 2015, là chọn lựa đầu tiên của giới lãnh đạo Camp Nou. Nhưng sau hai ngày thảo luận với giám đốc thể thao Eric Abidal và CEO Oscar Grau tại Doha, ông Xavi từ chối và nói thời điểm chưa đúng lúc nhưng vẫn bỏ ngỏ tương lai trở lại sân Camp Nou.

Với huấn luyện viên mới Setien, không có gì nổi bật trong sự nghiệp cầm quân qua các đội Betis, Las Palmas, Lugo và Logrones, nhưng trong những năm qua, ông có thêm nhiều người hâm mộ về lối chơi của ông mà Barca cảm thấy thích hợp với triết lý của họ. (TTC)

Thượng Viện khởi sự thủ tục chuẩn bị luận tội Tổng Thống Donald Trump

WASHINGTON, D.C. (AP) – Thượng Viện Hoa Kỳ hôm Thứ Năm, 16 Tháng Giêng, khởi sự các thủ tục để chuẩn bị cho cuộc luận tội Tổng Thống Donald Trump, khởi đầu với phía đại diện Hạ Viện đọc cáo trạng chính thức trong phòng họp của Thượng Viện, trước khi các thượng nghị sĩ hiện diện có lời tuyên thệ để làm nhiệm vụ của bồi thẩm đoàn.

Nhóm bảy dân biểu có trách nhiệm công tố, dưới sự hướng dẫn của Dân Biểu Adam Schiff, chủ tịch Ủy Ban Tình Báo Hạ Viện, và Dân Biểu Jerrold Nadler, chủ tịch Ủy Ban Tư Pháp Hạ Viện, đã cùng đi bộ từ trụ sở Hạ Viện sang Thượng Viện, lần thứ nhì trong hai ngày. Hôm Thứ Tư, họ đã cùng đi với nhau theo nghi thức chuyển giao văn kiện từ Hạ Viện sang Thượng Viện.

Các thượng nghị sĩ ngồi chờ sẵn trong phòng họp Thượng Viện, trong sự yên lặng và trang nghiêm, theo các quy luật rất kỹ càng của phòng xử là không được nói chuyện hay dùng điện thoại di động, trong lúc tiến trình luận tội được chuyển giao từ Hạ Viện, nơi đảng Dân Chủ kiểm soát, sang Thượng Viện, nơi đảng Cộng Hòa chiếm đa số.

Dân Biểu Schiff, đứng tại bục phát biểu trong phòng họp Thượng Viện, nơi thường chỉ dành cho các thượng nghị sĩ, nói: “Với sự cho phép của Thượng Viện, tôi nay xin đọc cáo trạng luận tội.”

Ông Schiff khởi đầu bằng câu “Nghị Quyết Hạ Viện số 755 Luận Tội Donald John Trump, tổng thống Hoa Kỳ, về các trọng tội và các khinh tội,” khi đọc cáo trạng dài chín trang này.

Các công tố viên khác của Hạ Viện đứng thành một hàng cạnh Dân Biểu Schiff.

Dân Biểu Adam Schiff đọc cáo trạng tại Thượng Viện. (Hình: Senate Television via AP)

Sau đó, chánh án Tối Cao Pháp Viện Mỹ, ông John Roberts, đứng ra chấp nhận lời tuyên thệ của 99 thượng nghị sĩ, theo đó họ hứa sẽ “hành xử theo công lý không thiên vị, như đòi hỏi của Hiến Pháp và luật Hoa Kỳ,” trong cuộc luận tội này.

Các thượng nghị sĩ sau đó từng người được gọi lên để ký vào sổ tuyên thệ.

Thượng Nghị Sĩ James Inhofe (Cộng Hòa, Oklahoma) vắng mặt vì có việc gia đình. Ông dự trù sẽ quay trở lại Washington, D.C., khi cuộc luận tội khởi sự.

Các thượng nghị sĩ lần lượt ký vào sổ tuyên thệ. Trong hình là Thượng Nghị Sĩ Roy Blunt, thuộc đảng Cộng Hòa, tiểu bang Missouri. (Hình: Senate Television via AP)

Tổng Thống Donald Trump tiếp tục gọi các diễn biến hiện nay là “trò bịp,” cho dù có thêm các tin tức mới về hành động của ông liên quan đến Ukraine khiến đưa tới cuộc luận tội này.

Dân Biểu Nancy Pelosi, chủ tịch Hạ Viện, nói rằng các cáo buộc mới nhất từ ông Lev Parnas, một người cộng tác lâu năm với ông Rudy Giuliani, luật sư riêng của Tổng Thống Donald Trump, cho thấy nhu cầu đòi hỏi Thượng Viện phải gọi thêm nhân chứng.

Bà Pelosi cũng nói rằng thường thì trong trường hợp như hiện nay, sẽ cần bổ nhiệm một công tố viên đặc biệt để điều tra, nhưng bà cho rằng phía Cộng Hòa sẽ không để cho việc này xảy ra. (V.Giang)

Tại sao ngân hàng lại bán những món cho vay của họ

(realtytimes.com) – Kỹ nghệ cho vay thế chấp đôi khi đề cập tới một bức thư “từ giã.” Trên căn bản, đó là một thông báo trước rằng món thế chấp mà chủ nhà vay đã được bán và chuyển tới một thực thể khác.

Đối với nhiều người, điều này có thể hơi ngạc nhiên. Tại sao công ty thế chấp lại bán món vay của bạn khi bạn đã bằng lòng với tình trạng hiện nay? Câu trả lời là nếu không thể bán một món cho vay, công ty sẽ gặp khó khăn hơn nhiều để chấp thuận một món thế chấp mới.

Đã qua rồi những ngày trong đó một công ty thế chấp hoặc một ngân hàng sẽ rút tiền trong kho của họ để tài trợ một vụ mua nhà. Thay vào đó, những nhà cho vay điều hành như một khoản tín dụng. Khi một món thế chấp mới được chấp thuận và sẵn sàng để tài trợ, những nhà cho vay sẽ sử dụng khoản tín dụng đó.

Sau khi món vay được cung cấp, họ có thể bán món vay cho một phe thứ ba. Việc bán món vay sẽ trám vào khoản tín dụng, do đó nhà cho vay có thể tiếp tục thực hiện những vụ cho vay để mua nhà. Nhưng nhà cho vay bán cho ai?

Hầu hết các món vay ngày nay cuối cùng được Fannie Mae hoặc Freddie Mac làm chủ. Khi một nhà cho vay chấp thuận một món vay với những tiêu chuẩn được Fannie hoặc Freddie cung cấp, món vay đó “phù hợp” với những hướng dẫn đã được thiết lập và đủ điều kiện để mua bán.

Nhưng điều làm vài người ngạc nhiên là những kỳ thanh toán hằng tháng không được trả cho Fannie hoặc Freddie, nó được chuyển tới một công ty thế chấp khác, hoặc đúng hơn, một công ty cung cấp dịch vụ thế chấp.

Hầu hết các món vay ngày nay cuối cùng được Fannie Mae hoặc Freddie Mac làm chủ. (Hình minh họa: independentbanker.org)

Một công ty phục vụ thế chấp thường là một phân bộ bên trong một công ty hoặc ngân hàng thế chấp, nhận một lệ phí để lo liệu những kỳ thanh toán hằng tháng đối với một món vay. Mỗi tháng, khi một người vay viết một chi phiếu cho công ty thế chấp, ngân khoản trước hết đi tới công ty dịch vụ và sau đó được chuyển tới Fannie hoặc Freddie.

Fannie và Freddie đóng một vai trò thiết yếu trong kỹ nghệ thế chấp khi mua lại những món vay mua nhà. Nếu không thể bán lại một món vay, công ty cho vay thế chấp sẽ chập choạng. Điều đó sẽ có nghĩa lãi suất và các lệ phí sẽ cao hơn. Những đòi hỏi về khoản tiền trả trước nghiêm ngặt hơn và nói chung những người vay tiền thế chấp sẽ khó khăn hơn. Bằng cách chấp thuận một món vay hợp thức, điều đó cho nhà cho vay biết rằng món vay đủ điều kiện để mua bán, họ sẽ bán món vay và tiếp tục thực hiện những vụ cho vay khác.

Những món vay có thể được bán từng món hoặc bán gộp. Một vụ mua bán từng món ít thông dụng hơn nhưng vẫn có thể áp dụng. Thường thường, những nhà cho vay cam kết sẽ bán một số những món vay nào đó cho Fannie và Freddie. Một nhà cho vay có thể cam kết sẽ bán cho Fannie Mae $50 triệu trong những vụ tài trợ để mua nhà trong một thời kỳ nào đó.

Việc mua và bán những món thế chấp trong thị trường thế chấp “thứ cấp” này cung cấp sự luân chuyển tiền mặt cần thiết trong kỹ nghệ thế chấp. Nếu không thể rũ bỏ những món thế chấp, công ty thế chấp, và kỹ nghệ địa ốc nói chung, sẽ thiệt hại lớn trong việc kiếm lời. Một bức thư “từ giã” chứng tỏ món vay hợp thức và là một dấu hiệu của một thị trường thế chấp lành mạnh. (N.N.)

Báo Việt Nam thừa nhận Trung Quốc hình thành căn cứ lớn trên bãi đá Gạc Ma

Điểm tin trong ngày 16/1/2020:
-Nga có tân thủ tướng
-Sinh viên California có thể được miễn học phí 2 năm ở Cal State
-Báo Việt Nam thừa nhận Trung Quốc hình thành căn cứ lớn trên bãi đá Gạc Ma
-Billie Eilish hát nhạc phim James Bond mới ‘No Time to Die’

Bài thuốc Đông y chữa cảm hàn

Mùa Đông thường hay bị cảm hàn. Nguyên nhân gặp gió lạnh, trong khi cơ thể yếu.

Vào mùa này, cơ thể yếu do khí suy, da thịt thưa hở, khí lạnh xâm nhập, bệnh nhân có khi lạnh run, sợ lạnh, sợ gió lạnh, ho hen, đau đầu, đàm nhớt trong, nước tiểu trong. Đôi khi đau nhức tứ chi và có mồ hôi. Nếu dùng hàn thử biểu đo nhiệt độ không tăng vẫn ở 36-37 độ C có nghĩa là không bị nhiễm trùng.

Mạch phù, nhược. Lưỡi: Rêu lưỡi trắng và lưỡi hơi mập. Dùng bài “Quế Chi Thang”:

-Quế chi 9 gram
-Bạch thược 6 gram
-Sinh khương 6 gram
-Đại táo 3 trái
-Cam thảo 6 gram

Nếu mạch phù hoãn, hữu lực, không có mồ hôi thì dùng “Ma Hoàng Thang”:

-Ma hoàng 9 gram
-Hạnh nhân 15 gram
-Quế chi 9 gram
-Cam thảo 6 gram

Lạnh run làm cơ thể tạo nhiệt, thế mà nhiệt không tăng là do không bị nhiễm trùng, và vì hàn tà quá mạnh làm khả năng biến dưỡng bị tê liệt, nên cơ chế biến nóng bằng hiện tượng rung cơ trở nên vô hiệu.

Dùng hai bài “Quế Chi Thang” và “Ma Hoàng Thang” để hãm mồ hôi và nhiệt độ. “Ma Hoàng Thang” để giải biểu. Hai bài thuốc trên nhằm tán hàn tà và điều hòa thân nhiệt.

Trong trường hợp cảm hàn, da thịt bít kín, nhiệt độ cơ thể tăng vì không thể giải nhiệt. Trị liệu phải cho “Ma Hoàng Thang” để giải biểu thì nhiệt tự lui. Nếu nhiệt không lui thì phải nghĩ tới nhiễm trùng.

Ngoài ra không nên dùng hai bài “Quế Chi” và “Ma Hoàng Thang” trên nếu mạch trầm vi. Vì cơ thể quá yếu nên dùng bài “Lý Trung Thang”:

-Hoa kỳ sâm 4 gram
-Bạch truật sao 3 gram
-Can khương 6 gram
-Chích thảo 3 gram

Sinh khương được sử dụng trong bài thuốc chữa cảm lạnh, cảm cúm, ho suyễn, đau bụng… (Hình: thuocdantoc.org)

Nếu không hết lạnh thì phải dùng “Khu Hàn Thang”:

-Hoa kỳ sâm 12 gram
-Bạch truật 9 gram
-Nhục quế 6 gram
-Phụ tử 6 gram

Vì bệnh hư yếu không muốn mất mồ hôi, cơ thể mệt mỏi thêm, thì thêm 6 gram ngũ vị tử để làm liễm mồ hôi.

Hai bài thuốc trên đuổi được hàn tà, không cho hàn tà đi vào âm phận. Nếu hàn tà đã đi vào âm phận mà lạnh, vẫn có thể dùng “Lý Chung Thang” khu hàn. Quá lắm lạnh thì phải dùng “Tứ Nghịch Thang”:

-Can khương 15 gram
-Phụ tử 9 gram
-Cam thảo 3 gram

Nếu âm hư và hàn: yếu nhược cảm phải hàn tà hoặc phát sốt, đau mình, mắt đỏ, khát mà không muốn uống nước lạnh, sốt nóng mà vẫn thích mặc áo. Tất cả đó là triệu chứng giả nhiệt mà chân hàn. Trị liệu nên dùng bài “Lý Âm Tán” hay còn gọi trợ âm tà.

-Thục địa 15 gram
-Đương qui 9 gram
-Chích thảo 3 gram
-Can khương 6 gram

Nếu còn lạnh gia thêm 6 gram nhục quế. Với “Lý Âm” gia thêm phụ tử còn gọi là phụ tử “Lý Âm Thang,” gia nhục quế và sâm thì gọi là “Lục Vị Hồi Âm Thang.”

Bài “Lý Âm Thang” để chữa âm hư và hàn, tức là bài “Tứ Vật” bỏ xuyên khung và bạch thược, thêm can khương và chích thảo.

Bài “Lý Trung Thang” để chữa dương hư mà hàn, tức là bài “Tứ Quân” bỏ bạch linh, gia can khương. (Bác Sĩ Đặng Trần Hào)

Không mua ‘option’ của Tesla nhưng vẫn bị trừ tiền, đòi lại không được

CHICAGO, Illinois (NV) – Một số chủ xe Tesla không mua các “option” đắt tiền thông qua ứng dụng “app” của Tesla, nhưng khi đòi lại tiền thì công ty này không trả lại.

Trang tin chuyên về xe điện Electrek vào ngày 15 Tháng Giêng cho biết một khách hàng có tên là Jon McLaughlin ngạc nhiên khi vợ anh nói rằng cô có thể sử dụng “Full Self-Driving” trên chiếc Tesla Model 3 mặc dù họ chưa hề mua “option” này bao giờ.

Trang tin này dẫn lời anh McLaughlin cho hay: “Điều này làm cho tôi phải nhìn lại phần ‘upgrade’ trong app của tôi và bất ngờ thấy rằng tôi đã mua ‘option’ này, đồng thời mua thêm cả ‘new performance boost.’ Mặc dù tôi chưa hề mua chúng.”

Theo người khách hàng này, thẻ “credit card” của anh bị “charge” $9,700 vào ngày 5 Tháng Giêng mà anh không hề hay biết.

Hồi tháng trước, hãng xe điện Mỹ đưa ra “upgrade” mới cho phép khách mua các “option” cho xe điện Tesla với chỉ “one click.”

Anh McLaughlin không hề nhớ mình đã mua “option” “Full Self-Driving” nên gọi điện thoại cho dịch vụ hỗ trợ khách hàng của Tesla để phàn nàn.

Họ trả lời anh rằng việc anh mua “option” mới cho chiếc xe là không thể hoàn trả lại tiền.

Anh McLaughlin bị dịch vụ hỗ trợ khách hàng của Tesla từ chối hoàn trả lại tiền. (Hinh chụp màn hình Electrek)

Theo anh McLaughlin, dịch vụ khách hàng của Tesla làm như thể một khi “option” mới được bật lên thì không thể tắt đi lại để hoàn trả tiền cho khách.

Trang tin Electrek cho hay, chuyện này không chỉ xảy ra với riêng anh McLaughlin. Nhiều chủ xe Tesla khác cũng từng than phiền về dịch vụ khách hàng của Tesla.

Một học giả nổi tiếng có tên là Nassim Nicholas Taleb vào ngày 15 Tháng Giêng cũng kể một câu chuyện tương tự trên Twitter: “Dịch vụ hỗ trợ khách hàng của Tesla lần này còn tệ hơn lần trước. Đây là một sự xúc phạm với khách hàng.”

Học giả nổi tiếng có tên là Nassim Nicholas Taleb vào ngày 15 Tháng Giêng cũng kể một câu chuyện tương tự trên Twitter. (Hình chụp màn hình Twitter)

Giám Đốc Điều Hành Tesla Elon Musk trả lời ông Taleb trên Twitter rằng vấn đề mà khách hàng phản ảnh sẽ được giải quyết.

Ông Musk nói: “Vấn đề hoàn trả lại tiền cho khách hàng thông qua dịch vụ hỗ trợ khách hàng của Tesla cần phải được thực hiện một cách dễ dàng.”

Tuy nhiên theo Electrek, vấn đề có thể không chỉ nằm ở dịch vụ hỗ trợ khách hàng mà còn nằm ở một “lỗi” trên ứng dụng “app” của Tesla, đó là chủ xe Tesla có thể trả một số tiền lớn (trong trường hợp này là $9,700) để mua thêm “option” mà không hề được “app” đòi hỏi phải xác nhận “confirmation” việc mua bán này. (C. Thành)

Lo ngại an ninh, Hồng Kông không bắn pháo bông mừng Tết Nguyên Đán

Điểm tin buổi sáng 16/1/2019:
Lo ngại an ninh, Hồng Kông không bắn pháo bông mừng Tết Nguyên đán
TT Trump ký thỏa thuận thương mại ‘giai đoạn 1’ với Trung Quốc
Quân đội Mỹ tại Iraq tiếp tục hành quân chống ISIS
Nhân viên cao niên nhất của tiểu bang Indiana nghỉ hưu ở tuổi 102
Đài Loan bắt ông người Việt nghi sát hại hai đồng hương

Nhân viên cao niên nhất của tiểu bang Indiana nghỉ hưu ở tuổi 102

INDIANAPOLIS, Indiana (AP) – Một cụ ông 102 tuổi, người hiện là công chức cao tuổi nhất của tiểu bang Indiana, vừa quyết định nghỉ hưu sau gần sáu thập niên làm việc nơi này, nói rằng “Cơ thể bạn sẽ cho biết khi nào là đến lúc nghỉ hưu.”

Cụ Bob Vollmer dự trù ngày làm việc cuối cùng của mình tại Bộ Tài Nguyên Thiên Nhiên của tiểu bang Indiana là ngày 6 Tháng Hai tới đây. Cụ đang là một trắc địa viên (surveyor) của cơ quan này.

Cụ Vollmer, vào làm việc cho cơ quan từ năm 1962, sinh ra trong một gia đình có những người tuổi thọ rất cao. Mẹ của cụ sống tới năm 108 tuổi.

Trắc địa viên Vollmer, một cựu chiến binh Đệ Nhị Thế Chiến, hằng ngày vẫn đi đến các nơi trong tiểu bang Indiana để thu thập dữ kiện kỹ thuật và xác định đường ranh giới của các khu đất do Bộ Tài Nguyên Thiên Nhiên quản lý.

Tuy nhiên, cụ nói cơ thể của cụ thời gian gần đây báo với cụ rằng đã đến lúc nghỉ hưu.

“Tôi nghĩ rằng cơ thể bạn sẽ cho biết khi nào đến lúc nên nghỉ huu,” cụ Vollmer nói với đài truyền hình địa phương WXIN-TV. “Các bác sĩ nói với tôi rằng một trong những lý do khiến tôi còn hoạt động được là vì tôi có bộ phổi rất tốt,” cũng theo cụ Vollmer.

Cụ Vollmer tính dùng thời giờ nghỉ hưu của mình để đọc sách và làm ruộng (chứ không phải làm vườn cây cảnh).

Cụ cũng tính quay trở lại các chiến trường xưa ở vùng Nam Thái Bình Dương khi cụ còn phục vụ trong Hải Quân Mỹ.

Cụ Bob Vollmer làm việc đo đạc. (Hình: John Maxwell/ Indiana Department of Natural Resources via AP)

Cụ Vollmer tình nguyện gia nhập Hải Quân sau khi Nhật tấn công Trân Châu Cảng năm 1941, theo một bản thông cáo của tiểu bang Indiana năm 2016, nhân dịp Thống Đốc Eric Holcomb trao tặng cụ giải thưởng cao quý nhất của tiểu bang là Sagamore of the Wabash.

Sau chiến tranh, cụ Vollmer về đi học đại học, tốt nghiệp trường Purdue University với bằng kỹ sư sinh học và nông nghiệp năm 1952. Đến năm 1962, cụ về làm việc cho Bộ Tài Nguyên Thiên Nhiên tiểu bang Indiana từ đó tới nay.

Trong bao nhiêu năm làm việc đó, cụ chứng kiến nhiều thứ thay đổi, kể cả việc dụng cụ đi từ mảnh giấy và cây viết chì sang đến các món ứng dụng khoa học kỹ thuật cao như máy GPS cầm tay.

Cụ Vollmer nói rằng thời gian phục vụ trên các chiến hạm thời Đệ Nhị Thế Chiến cho cụ ý tưởng làm việc trong ngành trắc địa.

“Tôi thấy một trong các sĩ quan của chiến hạm lên đài chỉ huy, dùng kính lục phân (sextant) và đồng hồ đeo tay để định vị trí chiến hạm. Dĩ nhiên là về sau tôi cũng biết rằng đó cũng là một phần của việc trắc địa.” (V.Giang)

Công ty ResMed ở San Diego trả $35.7 triệu dàn xếp cáo buộc ‘kickback’

SAN DIEGO, California (AP) – Công ty ResMed, có trụ sở chính đặt tại San Diego, California, chuyên bán các máy trị chứng ngưng thở khi ngủ (sleep apnea), đồng ý trả $37.5 triệu để dàn xếp các cáo buộc về hành động “lại quả” (kickback), rằng công ty cung cấp các dịch vụ miễn phí để đổi lấy việc sản phẩm của họ được giới thiệu cho khách hàng, theo các công tố viên liên bang hôm Thứ Tư, 15 Tháng Giêng.

Thỏa thuận dàn xếp này bao gồm năm đơn tố cáo được nộp cho tòa trước đây. Các đơn tố cáo nói công ty cung cấp dịch vụ và máy móc miễn phí cho các tiệm bán dụng cụ y tế, các phòng thí nghiệm liên quan đến giấc ngủ và các công ty y tế khác, vi phạm luật về quảng cáo sai trái False Claim Act của chính phủ liên bang Mỹ.

Ông Thoms Baker, một cựu nhân viên đi chào hàng của công ty, đã nộp một đơn tố cáo, nói rằng ResMed có hành động “kickback” dưới hình thức cung cấp miễn phí các “dịch vụ cung cấp hàng hóa” cho các bệnh viện và chăm sóc bệnh nhân tại nhà, nếu họ bán máy móc trị chứng ngưng thở khi ngủ của ResMed.

Ông Setphen Hasegawa, một luật sư chuyên về các vụ tố giác tại tổ hợp luật Phillips & Cohen, nói “hành động ‘kickback’ bất hợp pháp không phải lúc nào cũng qua hình thức các bịch tiền hay các chuyến đi nghỉ mát miễn phí tới Hawaii.”

Theo Luật Sư Hasegawa, các dịch vụ miễn phí mà công ty bán hàng cung cấp cho công ty mua hàng nhiều khi cũng có thể bị coi là “kickback.”

Bà Jody Hunt, một giới chức cao cấp tại Bộ Tư Pháp Mỹ, nhận định: “Việc đền trả, cho dù bằng bất cứ hình thức nào, để có được sự khuyến khích bệnh nhân mua một món hàng đều gây nguy hại cho sự liêm chính trong hệ thống y tế của quốc gia chúng ta.”

“Khi bệnh nhân nhận được đề nghị mua một vật dụng để trị một chứng bệnh nào đó, bệnh nhân có quyền được biết là vật dụng đó được chọn vì các ích lợi y tế, chứ không bởi vì có việc đền trả bất hợp pháp từ công ty sản xuất vật dụng này,” cũng theo bà Hunt.

Công ty ResMed không nhận làm điều gì sai trái trong thỏa thuận dàn xếp này, nhưng đồng ý kiểm soát chặt chẽ hơn về giá và cách bán hàng của họ.

Công ty nói họ bằng lòng dàn xếp để tránh việc kiện tụng lâu dài. (V.Giang)

Stress, nếp sống và hệ thống đề kháng

LTS: Bác Sĩ Hồ Ngọc Minh được biết trong cộng đồng người Việt nhiều năm qua với chuyên khoa về hiếm muộn, vô sinh, và lựa chọn trai gái theo ý muốn. Ông từng làm nghiên cứu về bệnh hiếm muộn, và các bệnh ung thư của phụ nữ tại National Cancer Institute trực thuộc National Institutes of Health. Bác Sĩ Minh là Board Certified về Obstertrics, Gynecology và Reproductive Endocrinology Infertility. 

Bác Sĩ Hồ Ngọc Minh

Hệ thống đề kháng, còn gọi là hệ thống miễn nhiễm của cơ thể giúp ta phòng chống bệnh tật, và giải độc. Khi sức đề kháng yếu, cơ thể dễ nhiễm bệnh từ bên ngoài, là điều dễ hiểu. Nhưng, ngược lại, khi hệ thống đề kháng bị kích thích quá độ, cũng sanh ra bệnh tật từ bên trong.

Khái niệm, “khỏe,” hàm chứa yếu tố minh mẫn của trí tuệ, tráng kiện về thể chất, và lạc quan về tinh thần. Mạnh khỏe và không có bệnh tật là điều ai cũng muốn. Khỏe ở đây không nhất thiết là sức mạnh của bắp thịt, hay sự bền bỉ của hệ thống tuần hoàn để chạy đua đường dài. Khỏe, đối với đại đa số, là, có được hệ thống miễn nhiễm tốt, tránh được bệnh tật.

Khuôn mẫu của một sức khỏe tốt, trong thời đại này, bao gồm sự thay đổi về nề nếp sống, ẩm thực, vận động thể dục thể thao, giảm stress, ngủ ngon giấc, chỉ nhắm vào một mục đích: cải thiện hệ thống miễn nhiễm.

Cải thiện nề nếp sống, khởi đầu bằng cách… giải độc! Không phải bằng cách uống nước sinh tố, mà, cai nghiện thuốc lá, nghiện rượu, ma túy, và kể cả… phơi nắng quá độ.

Kế đến, cải thiện chế độ ẩm thực. Ai cũng biết điều cơ bản: ăn nhiều rau trái và ngũ cốc, ăn thức ăn “thực,” không chế biến. Nói chung là ăn đủ màu của cầu vồng trong thực phẩm.

Không nên cầu kỳ về thức ăn, chẳng cần phải phân biệt giữa “organic” (hữu cơ) hay “non-organic.” Giá trị dinh dưỡng của hai bên không khác nhau mấy. Thức ăn “non-organic” thường có nhiều thuốc trừ sâu và dùng phân bón hóa học, nên để ý, rửa sạch cẩn thận trước khi ăn.

Nghiên cứu cho biết, ăn cử, ăn kiêng lung tung xèng đưa đến hậu quả tai hại đến sức khỏe còn tệ hơn là béo phì. Nói chung là nên bớt ăn lại, và không nên ăn những thứ gì không cần thiết.

Thuốc bổ và thuốc phụ supplement, thì nên hạn chế. Càng nhiều nghiên cứu cho thấy chúng chẳng có lợi gì thêm, và có khi còn sinh hại.

(Hinh minh họa: Getty Images)

Thể dục thể thao cũng làm tăng sức đề kháng tránh bệnh lặt vặt như cảm cúm chẳng hạn. Trung bình chỉ cần 150 phút mỗi tuần và chia nhỏ ra mỗi lần 10, 15 phút là đủ. Đi bộ ngoài trời vẫn là phương pháp vận động tốt nhất. Ngược lại, không cần thiết phải tập thể dục quá độ như cử tạ nặng, hay chạy bộ đường trường. Nếu không quen, có khi lại tạo nên stress cho sức đề kháng, làm viêm sưng, và hư hao thêm mà thôi.

Hãy giảm stress trong cuộc sống quay cuồng của hệ thống đô thị để đạt được sự an bình của tâm hồn, đồng thời, bớt đi sự hao mòn của hệ thống miễn nhiễm. Thiền, Yoga, Tai Chi là phương pháp giảm stress rất tích cực. Thiền, bắt nguồn khoảng 2500 năm trước, khởi đi từ các tôn giáo như Phật Giáo và Lão Giáo. Ngày nay, ai cũng có thể thiền được, không nhất thiết phải là thiền sư, hay đi tu ở chùa, chỉ 15 hay 20 phút yên tĩnh mỗi ngày là đủ.

Đặt nhiều mục tiêu phải gặt hái, và sống vì tương lai thay vì trong hiện tại là tự giam mình vào stress, nhất là khi mục tiêu trở thành kỳ vọng hay ảo vọng sau khi tốn nhiều thời gian chạy lòng vòng. Khi ở tuổi 20, 30, chúng ta phải đặt ra nhiều mục tiêu phải đạt được, tránh tiêu phí thì giờ, là điều tốt, vì ở tuổi ấy sức khoẻ còn tốt, chịu đựng được stress. Ở tuổi 50 trở đi, thay vì chú trọng vào thời lượng của phần thời gian còn lại, hãy chú ý đến chất lượng của những giây phút hiện tại của cuộc sống.

Stress nhiều trong công ăn việc làm cũng dễ đi đến tình trạng “cháy bóng” – burnout. Nghiên cứu mới nhất cho thấy, burnout lại làm rối loạn nhịp tim, hệ quả là dễ bị suy tim hay đột quỵ tim.

Cuối cùng, đừng quên ngủ ngon. Giấc ngủ bồi dưỡng cơ thể, và giải trừ độc tố trong não. Ở tuổi trẻ, nhiều người cho rằng ngủ là phí phạm thời giờ, nhưng thật ra, bất kỳ ở tuổi nào cũng vậy, giấc ngủ là điều tối quan trọng. Hãy tự tạo ra những thói quen tốt để giấc ngủ đến thật tự nhiên như trẻ nhỏ.

Một khi hệ thống đề kháng bị lệch lạc sẽ làm cơ thể bị suy yếu. Suy miễn nhiễm khiến ta khó chống cự lại bệnh tật. Nhưng, khi hệ miễn nhiễm bị kích hoạt quá độ, chúng sẽ tấn công tất cả những tế bào bình thường của cơ thể, nhất là các tế bào thường xuyên tăng trưởng, thay đổi. Ví dụ, các tế bào gân sụn, khớp xương, có thể bị tấn công, gây ra các bệnh thấp khớp. Hoặc, tế bào máu và mạch máu, có thể bị lở loét và đóng cholesterol vào chỗ bị thương. Một số bệnh về da, tuyến giáp trạng, hay bệnh hoại thần kinh, cũng có thể vì bị hệ miễn nhiễm tự hủy lấy mình.

Bằng cách cân bằng năm yếu tố trên đây: giảm stress, ngủ nhiều, vận động, ăn uống đúng mức và tránh nghiện ngập sẽ giúp ta có được hệ thống đề kháng hữu hiệu, bảo đảm sức khỏe tốt. (BS Hồ Ngọc Minh)

Corvette, Telluride, Gladiator thắng giải xe hơi uy tín Bắc Mỹ

DETROIT, Michigan (NV) – Kiểu xe hơi thể thao Chevrolet Corvette Stingray vừa thắng thêm một giải thưởng uy tín ở Bắc Mỹ “North American Car of the Year” tại Detroit vào này 13 Tháng Giêng.

NBC News cho biết ngoài kiểu xe Chevrolet Corvette Stingray, còn có Kia Telluride thắng giải “North American Utility Vehicle of the Year” và Jeep Gladiator thắng giải “North American Truck of the Year.”

Ra đời từ năm 1959, đến thế hệ thứ tám này, kiểu xe thể thao do Mỹ sản xuất Chevrolet Corvette Stingray có một thay đổi lớn, đó là nhà sản xuất chuyển động cơ xe từ phía trước ra phần giữa của chiếc xe hơi.

Nguồn tin từ USA Today cho hay thay đổi này nhằm giúp kiểu xe có thể tăng tốc nhanh như một cái hỏa tiễn.

Nhiều “fan” yêu thích kiểu xe này đang rất háo hức chờ đợi.

Ngoài giải thưởng “North American Car of the Year,” Chevrolet Corvette Stingray còn nắm trong tay môt giải thưởng uy tín khác là “Motor Trend Car of the Year 2020.”

Motor Trend là một tạp chí xe hơi uy tín của Mỹ với lịch sử 70 năm hoạt động (từ năm 1949) và cũng là tạp chí đầu tiên tại Mỹ đưa ra giải thưởng “Car of the Year.”

Kia Telluride thắng giải “North American Utility Vehicle of the Year.” (Hình minh họa: Getty Images)
Jeep Gladiator thắng giải “North American Truck of the Year.” (Hình minh họa: Getty Images)

Chevrolet Corvette Stingray được đánh giá là một kiểu xe thể thao hiệu suất cao, dẫn đầu về kỹ thuật và có hiệu suất tương đương với những kiểu xe có giá cao hơn gấp hai hay ba lần.

Kiểu xe này có giá bắt đầu từ $58,900, được xem là “phải chăng” so với các đối thủ từ Châu Âu như Ferrari hay Lamborghini. (C. Thành)

Sinh viên California có thể được miễn học phí 2 năm ở Cal State

LOS ANGELES, California (NV) – Một dân biểu của Los Angeles đang muốn thông qua dự luật giúp cư dân California được học hai năm miễn phí tại hệ thống California State University (Cal State).

Theo đài ABC 7, Dân Biểu Miguel Santiago (Địa Hạt 53, Los Angeles) giới thiệu dự luật AB 1862. Nếu dự luật này được thông qua, cư dân California sẽ được học hai năm miễn phí tại hệ thống Cal State.

Ông Santiago cùng các thành viên Hội Đồng Quản Trị của Học Khu Đại Học Cộng Đồng Los Angeles rất vui mừng vì AB 1862 đang được California xét duyệt.

“Trong buổi tranh cãi bầu cử tổng thống, ai cũng nói đến chuyện đại học cộng đồng miễn phí hay đi học đại học không tốn tiền. California sẽ làm được điều này đầu tiên,” Dân Biểu Santiago nói.

Một sinh viên rất mừng vì nghe tin có thể được đi học miễn phí là anh Vincent Maldonado Jr. của đại học East Los Angeles City College. Anh kể mỗi ngày phải chạy đôn chạy đáo để có tiền trang trải.

“Mỗi sáng tôi phải đi làm sớm, rồi đến trường lúc 8 giờ sáng. Tôi ở trường đến 4 giờ rưỡi và phải 10 giờ tối mới về đến nhà. Những người vừa đi làm toàn thời gian và vừa đi học toàn thời gian rất cần tiền,” anh chia sẻ với đài ABC 7.

Miễn học phí theo dự luật AB 1862 dành cho những sinh viên đại học cộng đồng (Community College) là cư dân California, đang được giảm học phí (fee waiver) và đang lấy bằng cao đẳng (2 năm) để chuyển lên đại học bốn năm.

Những người ủng hộ dự luật này cho rằng tiểu bang sẽ giúp được nhiều sinh viên đang gặp khó khăn về tài chánh và đang có ý định lấy bằng cử nhân.

AB 1862 sắp được Hạ Viện California xét duyệt, sau đó vào Thượng Viện. (TL)

Việt Nam mất $12 tỷ mỗi năm do ô nhiễm không khí

HÀ NỘI, Việt Nam (NV) – Việt Nam hiện đang nằm trong nhóm những quốc gia có phẩm chất môi trường không khí ở bậc thấp so với thế giới và bị thiệt hại $10.82-13.63 tỷ mỗi năm.

Đó là một trong những công bố gồm nhiều kết quả nghiên cứu chỉ ra nguyên nhân ô nhiễm không khí ở góc độ kinh tế trong chương trình tọa đàm: “Tổn Thất Kinh Tế Của Ô Nhiễm Không Khí và Các Chính Sách Giảm Thiểu Ô Nhiễm,” do trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân tổ chức tại Hà Nội ngày 14 Tháng Giêng, 2020.

Theo báo Thanh Niên, “Ðặt vấn đề định vị ô nhiễm không khí của Việt Nam đang ở đâu so với thế giới, Phó Giáo Sư Tiến Sĩ Đinh Đức Trường, thuộc Đại Học Kinh Tế Quốc Dân, trích dẫn chỉ số Environmental Performance Index (EPI) của Trung Tâm Luật và Chính Sách Môi Trường, Đại Học Yale (Mỹ), công bố hằng năm cho thấy, năm 2012 chỉ số EPI của Việt Nam là 79/132 quốc gia, nhưng đến năm 2018 đã tụt xuống mức 132/180. Còn nếu tính theo hai nhóm chỉ số ô nhiễm không khí và phẩm chất lượng môi trường, Việt Nam xếp ở vị trí 159 -161.”

“Chất lượng không khí ở Việt Nam những năm gần đây ngày càng đi xuống và nếu so sánh với thế giới đã nằm trong nhóm có thứ bậc thấp về chất lượng môi trường không khí,” ông Trường nhận định.

Cũng theo Tiến Sĩ  Trường, trong gần 10 năm qua, nhóm nghiên cứu của trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân đã nghiên cứu để tính toán thiệt hại về kinh tế của ô nhiễm không khí tại Việt Nam, dựa vào phương pháp lượng giá tổn thất phúc lợi xã hội.

“Nếu tính theo thời giá trong năm 2018, ô nhiễm không khí gây ra thiệt hại tương đương $10.82-$13.63 tỷ, chiếm khoảng 4.4-5.6% GDP,” ông Trường cho biết.

Nhà máy nhiệt điện, một trong những nơi gây ô nhiễm nặng ở Việt Nam. (Hình: Nguyên Trung/Infonet)

Ngoài ra, theo số liệu từ Quỹ Mirinda and Bill Gate công bố trong năm 2018, Việt Nam có khoảng 50,000 người chết do ô nhiễm không khí, cao gấp năm lần so với số người chết do tai nạn giao thông hằng năm tại nước này.

Về nguyên nhân gây ô nhiễm không khí từ góc nhìn kinh tế, theo báo VNExpress, Tiến Sĩ Đinh Đức Trường cho biết có ba nhóm chính. Đầu tiên đến từ việc sử dụng tài nguyên của nền kinh tế Việt Nam. Nhiên liệu hóa thạch chiếm hơn 90% năng lượng và không có thay đổi theo thời gian. Đặc biệt, tiêu thụ than ở Việt Nam trước đây chiếm 36% thì bây giờ càng tăng thêm.

“Việt Nam được gọi là thiên đường ô nhiễm do FDI (hoạt động đầu tư ngoại quốc). Đây chính là hiện tượng chuyển dịch ô nhiễm từ các quốc gia phát triển sang quốc gia chậm phát triển hơn,” ông Trường nêu nguyên nhân thứ hai.

Nguyên nhân thứ ba là thứ bậc thấp trong phân công lao động quốc tế. Hiện nay các nước đã phát triển chiếm vị trí cao trong chuỗi giá trị. Những hoạt động sản xuất chế biến, chế tạo gây ô nhiễm được đẩy về Việt Nam.

Tiến Sĩ Hoàng Dương Tùng, chủ tịch Mạng Lưới Không Khí Sạch, cho rằng kết quả nghiên cứu của trường Đại Học Kinh Tế Quốc Dân “có độ tin cậy,” khi mức độ ô nhiễm không khí ở Việt Nam trong thực tế tăng nhanh những năm gần đây.

Việt Nam nằm trong chu kỳ ô nhiễm không khí hằng năm từ Tháng Mười đến Tháng Hai năm sau. Trong năm 2019, số ngày chỉ số phẩm chất không khí AQI vượt quy chuẩn cao hơn các năm trước. Gần đây nhất, trong các Tháng Mười Một và Tháng Mười Hai, 2019, tại Hà Nội liên tiếp xuất hiện các đợt ô nhiễm, có đợt kéo dài cả tuần.

“Ngay trong sáng nay thôi (14 Tháng Giêng), chỉ số AQI tại Hà Nội khắp nơi đều là màu đỏ, một số nơi lên màu tím, chưa khi nào ô nhiễm không khí nặng như bây giờ,” ông Tùng dẫn chứng. (Tr.N)

Chồng bị bắt ở San Juan Capistrano vì nghi ngờ giết vợ

SAN JUAN CAPISTRANO, California (NV) – Một ông bị bắt ở San Juan Capistrano vào tối Thứ Ba, 14 Tháng Giêng, vì bị tình nghi đâm chết vợ trong nhà.

Theo nhật báo The Orange County Register, phát ngôn viên Carrie Braun của Sở Cảnh Sát Orange County cho biết cơ quan công lực này nhận được tin bạo hành trong gia đình xảy ra ở khu số 26000 trên đường Cedar Grove lúc 10 giờ tối.

Tại một căn nhà ở khu này, cảnh sát phát hiện một phụ nữ khoảng 45 tuổi bị đâm nhiều lần và cho biết bà qua đời ở hiện trường.

Trong khi đó, nhân viên công lực bắt giữ một nghi can là người chồng 50 tuổi của nạn nhân. Họ đưa nghi can đến bệnh viện để khám, sau đó đưa vào nhà tù.

Sở Cảnh Sát Orange County chưa cho biết danh tánh của hai vợ chồng này.

Phát ngôn viên Braun cho hay: “Dựa theo thông tin từ nhân chứng, các điều tra viên cho rằng sự việc này không gây nguy hiểm cho cộng đồng.”

Sở Cảnh Sát Orange County kêu gọi công chúng cung cấp thông tin qua số điện thoại (714) 647-7000. (TL)

Nhà tù ở New Mexico không cho thăm viếng tận mặt, thay bằng ‘chat’ qua màn hình

FARMINGTON, New Mexico (AP) – Một nhà tù ở vùng Tây Bắc tiểu bang New Mexico nay không còn cho gia đình và bạn bè tù nhân đến thăm tận nơi, chỉ cho phép nói chuyện qua điện thoại hoặc “chat” qua màn ảnh truyền hình.

Nhà tù giam người lớn San Juan County Adult Detention Center loan báo là từ tháng này tất cả các cuộc viếng thăm đều qua điện thoại hay qua một “app” được chấp thuận, có tên là “Getting Out,” theo tờ báo địa phương Farmington Daily Times.

Giới chức San Juan County cho biết thay đổi này là một bước tiến tích cực vì giảm thiểu khó khăn di chuyển của gia đình tù nhân khi đi thăm họ.

“Việc sử dụng kỹ thuật tân tiến giúp có sự thuận tiện cho gia đình tù nhân,” theo lời phát ngôn viên quận, ông Devin Neeley.

Thay đổi này cũng gia tăng mức độ an ninh của nhà tù vì giảm số người ra vào nơi giam giữ mỗi ngày, theo ông Neeley. Ông nói thay đổi này giúp nhà tù có thể chuyển các giám thị sang những nhiệm vụ khác và tiết kiệm được tiền thuế của dân chúng.

Tuy nhiên, một tổ chức thiện nguyện tranh đấu cho quyền lợi tù nhân, có tên Prison Policy Initiative, có trụ sở đặt tại Massachusetts, nói rằng việc không được thăm viếng tại chỗ có thể có ảnh hưởng xấu đến tinh thần tù nhân cũng như an ninh trong tù.

“Niềm vui sướng khi được ở cạnh người thân không thể nào thay thế được bằng các kỹ thuật tân tiến,” theo lời bà Wanda Bertram, thuộc Prison Policy Initiative.

“Ngay cả ‘app’ này cũng không hoàn chỉnh, kỹ thuật kém, dễ bị cắt ngang nửa chừng và còn có nhiều vấn đề kỹ thuật khác,” bà nói thêm.

Theo bà Bertram, các cuộc thăm viếng của gia đình là nguồn hy vọng duy nhất của các tù nhân.

“Khi người ta lấy đi điều này, có thể ảnh hưởng xấu đến tinh thần của tù nhân và khiến tất cả mọi người trong nhà tù đều có thể gặp nguy hiểm,” cũng theo bà Bertram.

Tổ chức Prison Policy Initiative nói hiện có hàng trăm nhà tù lớn nhỏ ở Mỹ đang dùng hệ thống liên lạc qua màn hình thay vì cho thăm viếng gặp gỡ tận mặt.

Phát ngôn viên Neeley nói mỗi tù nhân ở nhà tù San Juan County Detention Center có 15 phút miễn phí để nói chuyện với gia đình mỗi tuần. Mỗi lần nói chuyện sau đó sẽ phải trả 25 xu cho mỗi phút.

Cũng theo ông Neeley, nhà tù cũng biết là sẽ có các trường hợp ngoại lệ, và trong trường hợp đó, tòa án sẽ thông báo cho nhà tù để cho gặp tận mặt. (V.Giang)

Lái xe đi tập ‘gym,’ mất tích, tìm thấy chết trong cốp xe

CHICAGO, Illinois (NV) – Một phụ nữ ở tiểu bang Illinois mất tích từ Tháng Mười Hai, 2019, được tìm thấy chết trong cốp xe của cô tại khu vực West Side, thành phố Chicago vào tối ngày 13 Tháng Giêng, 2020.

Fox News vào ngày 15 Tháng Giêng dẫn nguồn tin từ cảnh sát địa phương cho biết cô Sureel Dabawala, 34 tuổi, được thông báo mất tích từ ngày 30 Tháng Mười Hai năm ngoái sau khi cô không trở về nhà ở Schaumburg.

Gia đình cô cho biết cô Dabawala đi đến một phòng tập “gym” gần nhà rồi bị mất tích.

Gia đình quyết định mướn những nhà điều tra tư nhân để tìm kiếm cô và cho đến ngày 13 Tháng Giêng họ mới tìm thấy cô chết trong cốp xe Lexus. Đây là chiếc xe mà các nhân chứng cho biết lần cuối họ thấy cô lái đi.

Báo Chicago Tribune dẫn lời của em gái cô Dabawala cho biết nạn nhân là một người vui vẻ, học thức, tốt nghiệp MBA tại trường Loyola University Chicago.

Thi thể của cô bị quấn trong một cái mền trong cốp xe của chiếc Lexus. (Hình chụp màn hình Fox News)

Khi tìm thấy, thi thể của cô bị quấn trong một cái mền. Hiện vẫn chưa có nghi can nào bị bắt và cảnh sát vẫn đang điều tra về nguyên nhân gây ra cái chết của cô Dabawala. (C. Thành)

‘Bánh tiêu bạch tuộc’ có một không hai tại Sài Gòn

SÀI GÒN, Việt Nam (NV) – Bánh tiêu, món ăn bình dân, từ nhiều năm đã phổ biến khắp các tỉnh thành tại Việt Nam với dạng tròn trĩnh. Nay ở Sài Gòn xuất hiện bánh tiêu có hình dạng bạch tuộc và bàn tay năm ngón.

Điều đặc biệt ở loại bánh tiêu này là có thể để lâu vài ngày vẫn ăn được, không bị hư. Hàng bánh tiêu độc đáo này đặt kế bên trường tiểu học Hồ Thị Kỷ, số 107 Hồ Thị Kỷ, phường 1, quận 10.

Chủ hàng bánh tiêu tươi cười nói: “Khách hàng của tui đa số là học sinh nhỏ tuổi, ưa thích những cái chi thấy vui mắt, lạ lẫm, nên tui đã chế ra bánh tiêu có hình dạng bạch tuộc và bàn tay năm ngón, cùng thứ bánh tiêu tròn như thông thường. Hàng bánh tiêu này từ lúc đó có tên là ‘bánh tiêu bạch tuộc,’ hổng biết ai đặt tên, nghe nhiều người cùng kêu như thế.”

Không riêng gì các em học sinh, khách hàng mua bánh tiêu tại hàng “bánh tiêu bạch tuộc” khá đông, có người mua hàng chục cái mang về. Anh Ngạc, giáo viên trường tiểu học Hồ Thị Kỷ, bày tỏ: “Ăn không hết, để mai ăn tiếp tục, vẫn thơm ngon như bánh chiên vừa nguội mà thôi. Có thể ăn no bụng mà không ngán, bởi bánh tiêu này giòn ngon hơn hẳn bánh tiêu các nơi khác. Bánh tiêu giòn tới lúc ăn hết cái bánh mà không bị mềm ỉu.”

Chúng tôi gọi hai chiếc bánh tiêu có hình dạng bạch tuộc và bàn tay năm ngón. Ngoài hình dạng đẹp mắt, lớp mè phủ nhiều, đều khắp ngoài vỏ bánh tiêu, nhất là bánh khá giòn cho tới lúc khách ăn hết chiếc bánh. Quan sát chủ nhân chế biến bánh tiêu, sẽ hiểu vì sao bánh tiêu tại đây lại đặc biệt thơm giòn, có một không hai tại Sài Gòn.

“Bánh tiêu bạch tuộc” và bánh tiêu bàn tay năm ngón. (Hình: Nguyễn Đạt/Người Việt)

Anh Ngạc nói với khách đang chờ những chiếc bánh tiêu chín vàng trên chảo dầu: “Các anh chị nhìn phần bột để làm bánh tiêu, đều đã được cô chủ nhào nắn nêm nếm sẵn sàng, chỉ việc lấy ra để xắt và chiên khi có khách tới mua. Chiên bánh tiêu, dầu trong chảo ngập những chiếc bánh. Riêng những chiếc ‘bánh tiêu bạch tuộc,’ lớp bột được dàn mỏng hơn chiếc bánh tiêu thông thường, do vậy bánh tiêu sẽ giòn rụm lâu hơn hẳn bánh tiêu ở các nơi khác.”

Chủ nhân hàng bánh tiêu giải thích rõ về độ giòn lâu của những chiếc bánh tiêu: “Hổng giấu chi các anh chị, bánh tiêu tại đây giòn lâu bởi vì khi làm bánh, ở phần bột bánh, tui có cho thêm chút bơ hoặc chút dầu ăn, rồi nhào nặn bột bánh cho bơ, dầu ăn đó thiệt đều, xong mới chiên. Như thế bánh tiêu giòn lâu, khi lấy bánh cũng dễ bong ra, hổng dính chảo dễ bị cháy khét. Điều này tui học được một người bà con sống nhiều năm tại Đài Loan, xứ sở của bánh tiêu. Người bà con tui biểu, trên các hè phố Đài Bắc, các hàng bánh tiêu hoạt động suốt đêm ngày; người Đài Loan kêu bánh tiêu là bánh hồ tiêu. Ở bển, những người gốc Phúc Châu của tỉnh Phúc Kiến từ lâu đã thành lập hội bánh tiêu đàng hoàng.”

Chúng tôi cũng nhận ra khi chiên bánh tiêu, dầu chiên chưa bị đen, chủ nhân vẫn bỏ đi để thay dầu mới, không để dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, bánh chiên sẽ bớt thơm ngon, cũng như có thể tác hại tới sức khỏe của thực khách.

Hàng bánh tiêu đặc biệt, độc đáo có một không hai tại Sài Gòn, giá cả cũng như các hàng bánh tiêu khác, chỉ với 5 ngàn đồng (21 cent)/chiếc, kể cả hai loại bánh có hình dạng bạch tuộc và bàn tay năm ngón. (Nguyễn Đạt)

Tin mới cập nhật