Nông nghiệp chuyển hướng công nghệ cao
Mặc dù ngành Nông nghiệp chỉ chiếm tỷ trọng 3,15% trong cơ cấu kinh tế, nhưng thời gian qua, Bình Dương luôn chú trọng phát triển sản xuất nông nghiệp và gặt hái được nhiều thành tựu đáng khích lệ; đặc biệt, các mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao mang lại hiệu quả kinh tế và tạo nguồn thu nhập cao cho người nông dân.
Giai đoạn 2017-2020, tỉnh đã thực hiện cơ cấu lại ngành trồng trọt theo hướng phát triển các mô hình nông nghiệp đô thị, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; phát triển các vùng chuyên canh cây cao su, cây ăn quả đặc sản, rau an toàn, gắn với chế biến và tiêu thụ theo chuỗi giá trị; đẩy mạnh ứng dụng các giống năng suất và chất lượng cao, chống chịu sâu bệnh cho các đối tượng cây trồng chủ lực như: Cao su, hồ tiêu, cam, quýt, bưởi da xanh, bưởi đường lá cam, măng cụt, rau, hoa...
Đến nay, tổng diện tích ứng dụng công nghệ cao trong trồng trọt toàn tỉnh đạt khoảng 5.763,5ha, diện tích nông nghiệp đô thị khoảng 172,2ha với các loại cây trồng có giá trị như: Rau, nấm, cây ăn trái, hoa lan, cây cảnh...
Việc ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất các loại cây trồng có giá trị như dưa lưới, cây có múi, chuối được các tổ chức, cá nhân mạnh dạn đầu tư thâm canh, thiết kế hệ thống tưới phun tự động, nhỏ giọt, trồng cây theo phương pháp thủy canh, áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP nhằm đem lại năng suất, chất lượng sản phẩm cao nhất.
Tính tới nay, toàn tỉnh có khoảng 80 cơ sở sản xuất được cấp chứng nhận sản xuất theo quy trình VietGAP trong lĩnh vực trồng trọt với tổng diện tích khoảng 500ha. Qua đó, giá trị bình quân sản xuất nông nghiệp đạt gầm 100 triệu đồng/ha/năm; một số mô hình trồng bưởi ứng dụng công nghệ cao có thu nhập bình quân trên 01 tỷ đồng/ha.
Các sản phẩm bưởi da xanh, bưởi đường lá cam của Bình Dương tạo được uy tin trên thị trường
Anh Nguyễn Hồng Quyết - Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Kim Long cho biết, nhờ áp dụng khoa học - kỹ thuật tiên tiến trồng dưa lưới trong nhà kính nên sản phẩm của HTX đạt được chất lượng cao và được công nhận đạt chuẩn VietGAP, tiêu thụ ổn định trên thị trường cả nước. Hàng năm, HTX cung ứng ra thị trường 600-1.000 tấn dưa lưới; doanh thu mỗi năm đạt khoảng 20-30 tỷ đồng, tạo việc làm thường xuyên cho hơn 100 lao động, thu nhập bình quân từ 7-10 triệu đồng/người/tháng. Ngoài dưa lưới, HTX còn canh tác hữu cơ các loại rau ăn lá và chăn nuôi heo. Hiện đối tác chính của HTX là hệ thống các siêu thị, cửa hàng Bách Hóa Xanh và chuỗi siêu thị Mini Mart.
Hay trường hợp của chị Nguyễn Như Ngọc ở ấp Đất Đỏ, xã An Lập, huyện Dầu Tiếng đã đầu tư trên 1,2 tỷ đồng để xây dựng hệ thống nhà màng trồng dưa lưới trên diện tích 4.400m2. Với mô hình này, chị có thể trồng được 3 - 4 vụ mỗi năm mà không phụ thuộc vào tác động của môi trường và biến đổi thời tiết. Sau khi trừ chi phí, mỗi năm chị Ngọc có lãi từ 35 - 40 triệu đồng/vụ/nhà màng; tính tổng số vụ gieo trồng trong năm chị có lợi nhuận hơn 400 triệu đồng.
Cùng với việc xây dựng, quy hoạch các vùng sản xuất tập trung, từng bước sắp xếp và tổ chức lại sản xuất, Bình Dương đang tập trung chuyển dịch mạnh cơ cấu cây trồng và thời vụ, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nhằm chuyển trọng tâm sản xuất từ mục tiêu sản lượng sang chất lượng và hiệu quả.
Đến nay, Bình Dương đã có 04 Khu nông nghiệp công nghệ cao gồm: Khu nông nghiệp công nghệ cao Tiến Hùng (huyện Bắc Tân Uyên); Khu nông nghiệp công nghệ cao tại xã Tân Hiệp và Phước Sang (huyện Phú Giáo); Khu nông nghiệp công nghệ cao tại phường Vĩnh Tân (thị xã Tân Uyên) và Khu nông nghiệp công nghệ cao An Thái (huyện Phú Giáo).
Các sản phẩm của Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao An Thái (Unifarm) luôn đạt chất lượng cao, có mặt ở thị trường trong nước và quốc tế
Bên cạnh hiện đại hóa quy trình trồng trọt, lĩnh vực chăn nuôi cũng có bước chuyển dịch mạnh mẽ từ chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán sang phát triển chăn nuôi tập trung theo mô hình trang trại tập trung ứng dụng công nghệ cao, liên kết theo chuỗi, đảm bảo an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường.
Năm 2021, chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao tiếp tục phát triển với 146 trang trại đầu tư chăn nuôi gà giống, gà đẻ trứng và gà thịt với tổng đàn trên 8,4 triệu con, chiếm 65% tổng đàn. Chăn nuôi heo thịt, heo giống chất lượng cao có 229 trang trại với tổng đàn gần 605.000 con, chiếm 68% tổng đàn; chăn nuôi vịt thịt có 30 trang trại với tổng đàn 394.000 con; chăn nuôi bò sữa có 01 trang trại với tổng đàn 1.050 con.
Mô hình chăn nuôi heo ứng dụng công nghệ cao tại xã Hiếu Liêm, huyện Bắc Tân Uyên của Hệ thống trại Chăn nuôi Vĩnh Tân
Trên địa bàn tỉnh hiện có 03 dự án chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao với quy mô lớn, cụ thể: Khu chăn nuôi gia cầm công nghệ cao tại phường Vĩnh Tân, thị xã Tân Uyên do Công ty TNHH Ba Huân đầu tư (diện tích 17,6 ha); Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao Tiến Hùng, xã Hiếu Liêm, huyện Bắc Tân Uyên (diện tích 78,5 ha); Khu chăn nuôi bò sữa ứng dụng công nghệ cao, xã Tân Hiệp và Phước Sang, huyện Phú Giáo do Công ty Cổ phần Phát triển nông nghiệp Bình Dương làm chủ đầu tư với tổng diện tích được giao là 471,81ha. Mô hình chuồng trại được thiết kế theo công nghệ cao, tự động hóa hoàn toàn các công đoạn như thu hoạch, chế biến thức ăn, thu gom và xử lý chất thải, vắt sữa…
Mô hình chăn nuôi gà ứng dụng công nghệ cao tại xã Tân Hiệp, huyện Phú Giáo của Công ty Emivest
Có thể khẳng định việc phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch, nông sản hữu cơ theo tiêu chuẩn Organic, sản xuất VietGAP, GlobalGAP đang và sẽ là hướng đi tất yếu trong sản xuất nông nghiệp; thay đổi diện mạo và nâng tầm phát triển nông nghiệp tỉnh nhà.
Thay đổi diện mạo nông thôn
Kinh tế nông nghiệp phát triển, cùng với sự quan tâm đầu tư từ ngân sách và sự tích cực hưởng ứng của nhân dân nên quá trình hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn diễn ra nhanh chóng. Qua hơn 10 năm xây dựng Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) đã góp phần quan trọng vào sự phát triển nông nghiệp, nông thôn và kinh tế - xã hội của tỉnh. Diện mạo nông nghiệp và nông thôn Bình Dương không ngừng khởi sắc, để lại những dấu ấn phát triển đậm nét, tạo nên một NTM với nhiều đổi thay.
Cuối năm 2019, Bình Dương đã cán đích mục tiêu 46/46 xã hoàn thành chỉ tiêu xây dựng NTM. Cùng với đó là sự chuyển mình, đổi thay mạnh mẽ ở những vùng nông thôn, đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao, cơ sở hạ tầng từng bước hoàn thiện, khoảng cách giữa nông thôn và thành thị được rút ngắn.
Nhiệm vụ trọng tâm và hàng đầu của chương trình xây dựng NTM là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Để thực hiện mục tiêu đó, Bình Dương chú trọng đầu tư, nâng cấp hạ tầng kinh tế - xã hội, từ đó diện mạo các vùng nông thôn chuyển biến rõ nét. Những con đường bê tông nhựa được nâng cấp, mở rộng thẳng tắp nối liền các trung tâm đô thị với các vùng nông thôn; những ngôi nhà mới khang trang cùng với hàng loạt các công trình phúc lợi dân sinh như chợ, trường học, trung tâm y tế, các thiết chế văn hóa… đã được đưa vào sử dụng, góp phần nâng cao mức hưởng thụ về vật chất lẫn tinh thần cho người dân nông thôn.
Đến nay, toàn tỉnh có 07 xã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao; 01 huyện, 02 thị xã đã được công nhận huyện đạt chuẩn NTM và thị xã hoàn thành nhiệm vụ NTM. Thu nhập bình quân đầu người ở các xã NTM năm 2021 đạt 71 triệu đồng/người/năm.
Các tuyến đường giao thông nông thôn ở Bình Dương được sữa chữa và xây dựng khang trang
Song song đó, với việc tập trung tái cơ cấu lại ngành Nông nghiệp, người dân nông thôn được tiếp cận nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp phù hợp, có hiệu quả gắn với việc làm ổn định. Việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp được nhiều doanh nghiệp, trang trại và hộ nông dân áp dụng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Các mô hình kinh tế tập thể được quan tâm củng cố và phát triển; có nhiều mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị hoạt động có hiệu quả được mở rộng đầu tư, kinh doanh.
Ông Phạm Văn Bông - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, Bình Dương xây dựng NTM trên cơ sở phát triển nông nghiệp bền vững, an toàn theo hướng quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao, hướng tới nông nghiệp hữu cơ, chăn nuôi sinh học. Thời gian tới, ngành tiếp tục hỗ trợ, khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, sản xuất nông nghiệp bền vững gắn với bảo vệ môi trường; tập trung xây dựng và nhân rộng mô hình tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị với các nông sản chủ lực trên địa bàn, tạo ra bước phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa đạt năng suất, chất lượng, an toàn thực phẩm. Việc duy trì và nâng chất các xã đạt chuẩn NTM theo Bộ tiêu chí nâng cao, kiểu mẫu của tỉnh; đẩy mạnh phát triển NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, xây dựng Làng Thông minh trên địa bàn xã Bạch Đằng, bảo đảm NTM phồn vinh và văn minh, nông dân giàu có là mục tiêu đặt ra của tỉnh trong giai đoạn tiếp theo.
Các sản phẩm chất lượng cao từ Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP) được cung ứng ra thị trường thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn
Ông Mai Hùng Dũng - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh nhấn mạnh, với phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm", chương trình xây dựng NTM của Bình Dương có những bước đi hết sức sáng tạo. Chính từ chủ trương ban đầu là không chạy theo hình thức, quyết tâm chú trọng đến chất lượng xây dựng, kiên trì thực hiện chủ trương này nên chương trình xây dựng NTM của tỉnh đã có những bước đi đúng hướng, vững chắc và mang lại những kết quả khả quan. Xây dựng NTM là quá trình thường xuyên, liên tục với mục đích chính là nâng cao đời sống cư dân nông thôn. Do đó, trên nền tảng kết quả đã đạt được, các địa phương cần tiếp tục tập trung nâng cao chất lượng tiêu chí, phát huy những cách làm hay, sáng tạo trong thực hiện chương trình xây dựng NTM để mang lại hiệu quả thiết thực hơn, phục vụ tốt đời sống cư dân nông thôn, tạo sự chuyển biến rõ nét hơn ở vùng nông thôn của tỉnh.
Bước sang giai đoạn mới, Bình Dương đặt mục tiêu đến năm 2025, sẽ đưa giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 2,5 - 3%/năm; tỷ trọng giá trị sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao chiếm trên 30%; diện tích đất trồng nông sản thực phẩm được chứng nhận đạt tiêu chuẩn GAP chiếm 20%.
Một trong những giải pháp trọng tâm để phát triển nông nghiệp của tỉnh là đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, từng bước xây dựng nền nông nghiệp hữu cơ. Trọng tâm của định hướng này là nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm nông nghiệp Bình Dương, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường, hội nhập quốc tế, hướng đến phát triển nông nghiệp bền vững. Cụ thể, tăng cường nghiên cứu khoa học trong nông nghiệp, chuyển giao, ứng dụng công nghệ, nâng cao hàm lượng khoa học công nghệ trong sản phẩm. Đặc biệt, thông qua các chính sách khuyến khích, Bình Dương nỗ lực tạo điều kiện để các doanh nghiệp ngày càng đóng vai trò chủ lực trong phát triển sản xuất công nghệ cao tạo ra những đột phá rõ nét cho ngành Nông nghiệp.