Đang tải... (xem toàn văn)
Truyện viết về miền núi trong giai đoạn 1930 - 1945
1 Bộ giáo dục v đo tạo TRờng đại học s phạm h nội Nguyễn thanh trờng Truyện viết về miền núi trong giai đoạn 1930 - 1945 Chuyên ngành: Lí lun vn hc Mã số: 62.22.32.01 tóm tắt luận án tiến sĩ ngữ văn H nội 2008 2 Công trình đợc hoàn thành tại: TổLý luận Khoa Ngữ văn Trờng Đại học S phạm Hà Nội Ngời hớng dẫn khoa học: PGS.TSkh. Nguyễn nghĩa trọng PGS. TS. Trần mạnh tiến Phản biện 1: PGS. TS Nguyễn Đăng Điệp Phản biện 2: PGS. TS Đoàn Đức Phơng Phản biện 3: PGS. TS Ngô Văn Giá Luận án đợc bảo vệ trớc Hội đồng chấm Luận án cấp nhà nuớc Họp tại: Th viện Trờng Đại học s phạm Hà Nội Vào hồi: 08giờ 30 ngày 08 tháng 06 năm 2008 Có thế tìm hiểu luận án tại tại Th viện Quốc gia, Th viện Trờng Đại học s phạm Hà Nội 3 mở đầu 1. Lý do chọn đề tài Từ đầu thế kỷ XX nền văn học Việt Nam bớc vào thời kỳ hiện đại dẫn tới cuộc cách tân về quan niệm nghệ thuật và sáng tác trong giai đoạn 1930-1945, phân chia thành nhiều xu hớng trong quá trình phát triển, mở ra nhiều con đờng sáng tác cho các nhà văn. Trong đó, cuộc sống con ngời miền núi là mảng hiện thực vô cùng phong phú, hấp dẫn đã thu hút nhiều cây bút đơng thời nh Lan Khai với các Truyện đờng rừng, Thế Lữ với tập Vàng và máu, TChya với Thần Hổ, Ai hát giữa rừng khuya, Lu Trọng L với Ngời sơn nhân, Khái Hng với Tiếng khèn, Nhất Linh với Lan rừng, Nguyễn Tuân với Đỉnh non Tản, Vũ Bằng với Cô gái Thổ quàng khăn đỏ, Vũ Trọng Phụng với Đi săn khỉ, Thanh Tịnh với Ngậm ngải tìm trầm, Hồ Dzếnh với Trong bóng rừng, Lý Văn Sâm với tập Kòn trôvv Sự xuất hiện những sáng tác của họ đã mở ra một thời kỳ mới cho nền văn xuôi viết về rừng núi. Mặc dù truyện viết về miền núi giai đoạn 1930-1945 đã đạt đợc những thành tựu nhất định nhng hoạt động nghiên cứu vẫn cha toàn diện và hệ thống, cha tơng xứng với những đóng góp của các nhà văn. Đây là một thực tế sáng tác làm nẩy sinh những vấn đề lí luận về các phơng diện nh: quan niệm nghệ thuật, cảm hứng sáng tác, cũng nh đề tài, chủ đề, thể loại vv Việc nghiên cứu truyện viết về miền núi còn mang ý nghĩa thời sự, thực tiễn về vấn đề giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc hiện nay. Thực hiện công trình này, chúng tôi mong muốn góp thêm một số kiến giải mới về sự vận động và phát triển của thể loại tự sự trong tiến trình phát triển của nền văn học Việt Nam hiện đại; đồng thời cung cấp thêm những t liệu mới cho quá trình nghiên cứu, học tập và giảng dạy văn học trong nhà trờng. 2. Lịch sử vấn đề Truyện viết về miền núi giai đoạn 1930 - 1945 từ khi mới xuất hiện đã đợc xem nh một hiện tợng văn học mới và trong các công trình nghiên cứu đơng thời gọi là Truyện đờng rừng . Trớc cách mạng tháng Tám, một số nhà nghiên cứu nh 4 Trơng Tửu, Vũ Ngọc Phan đã chú ý tới những cây bút viết về miền núi nh Lan Khai, Thế Lữ, TChya, Lu Trọng L vv và cho họ là các nhà văn mới mẻ vì đã cách mệnh lối tả cảnh trong văn học Việt Nam hiện đại; đã mở lối cho nghệ thuật bớc vào một thế giới lạ lùng, đầy rẫy những hình trạng nhiệm màu, đột thú. Trong vòng hai mơi năm (1945-1965), nhiều tác phẩm của các tác giả nêu trên cha đợc nghiên cứu. Những năm tiếp theo (1965 - 1990), tuy đã có một số bài nghiên cứu về thành tựu này nhng cha hệ thống. Từ năm 1990 lại đây có nhiều tác giả quan tâm hơn nh Ngọc Giao, Bích Thu, Vũ Tuấn Anh, Hoài Anh, Gia Dũng, Trần Mạnh Tiến vv đã đề cập tới hoạt động sáng tác của các nhà văn Lan Khai, Thế Lữ, TChya, Lu Trọng L, Lý Văn Sâm vv và đặc biệt đánh giá những truyện đờng rừng của Lan Khai có nhiều đóng góp cho mảng văn xuôi viết về miền núi. Nhìn chung cách gọi tên và tiêu chí phân loại những sáng tác viết về miền núi đều dựa vào đặc điểm nội dung của đề tài và phơng thức phản ánh trong các tác phẩm. Khi đề cập tới những truyện viết về miền núi cũng có nghĩa là nói tới những Truyện đờng rừng. Đây là một loại hình tự sự chủ yếu bao gồm truyện ngắn và tiểu thuyết nói chung đợc viết bằng văn xuôi và lấy cuộc sống, con ngời miền núi làm đối tợng phản ánh. Đặc điểm chung của thể tài này là đa dạng về kiểu loại và có quy mô dung lợng phản ánh khác nhau. Trong đó, mỗi truyện là một khung cảnh mới lạ, vừa thể hiện đợc cái nhìn đa dạng vào thế giới khách quan vừa biểu lộ năng lực tởng tợng hết sức phong phú về thế giới đó của các nhà văn hiện đại. 3. Đối tợng, nhiệm vụ nghiên cứu và đóng góp của luận án 3.1. Đối tợng, phạm vi nghiên cứu Để thực hiện công trình này chúng tôi sẽ tập trung khảo sát toàn bộ những tác phẩm văn xuôi tự sự viết về miền núi trong giai đoạn 1930-1945 (truyện ngắn và tiểu thuyết), khi cần thiết có thể liên hệ tới các giai đoạn trớc và sau đó. 3.2. Nhiệm vụ Trong quá trình nghiên cứu chúng tôi sẽ tập trung khảo sát những truyện tiêu biểu theo hớng lý thuyết ứng dụng nhằm chỉ ra những đặc điểm về quan niệm nghệ thuật, sự hài hoà các khuynh hớng trong nội dung các truyện viết về miền núi, cấu trúc thể loại và văn bản trần thuật, trong đó có các vấn đề nghệ thuật xây dựng cốt 5 truyện, kết cấu, ngôn ngữ, giọng điệu Qua đó chỉ ra những thành công và hạn chế trong sáng tác của các nhà văn ở giai đoạn này. 3.3. Đóng góp của luận án Đây là công trình đầu tiên đi vào khảo sát một cách hệ thống và toàn diện những thành tựu của truyện viết về miền núi giai đoạn 1930-1945, qua đó sẽ cung cấp cho bạn đọc một cái nhìn đầy đủ hơn về vị trí của nó trong tiến trình phát triển của nền văn học Việt Nam hiện đại. Luận án của chúng tôi cố gắng chỉ ra con đờng khám phá nghệ thuật của các nhà văn giai đoạn này về một phạm vi hiện thực mới, về vấn đề sở trờng, đặc điểm của các nhà văn trong sáng tạo. 4. Phơng pháp nghiên cứu Chúng tôi phối hợp các phơng pháp nghiên cứu khoa học nh: Thống kê, phân loại, phơng pháp phân tích tác phẩm, phơng pháp so sánh, phơng pháp tổng hợp. 5. Cấu trúc của luận án. Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, luận án của chúng tôi tập trung triển khai thành ba chơng sau: Chơng 1. Truyện viết về miền núi trong bức tranh toàn cảnh của nền văn xuôi Việt Nam giai đoạn 1930-1945 Chơng 2. Sự hài hoà các khuynh hớng trong nội dung truyện viết về miền núi giai đoạn 1930-1945 Chơng 3. Một số phơng thức biểu hiện nghệ thuật trong truyện viết về miền núi giai đoạn 1930-1945 6 nội dung Chơng 1 Truyện viết về miền núi trong bức tranh ton cảnh của nền văn xuôi việt nam giai đoạn 1930 1945 1.1. Những quan niệm cơ bản về văn học giai đoạn 1930 1945 1.1.1. Tính dân tộc và hiện đại trong văn học Tính dân tộc là khái niệm thuộc phạm trù t tởng - thẩm mĩ chỉ mối liên hệ khăng khít giữa văn học và dân tộc, thể hiện qua tổng thể những đặc điểm độc đáo tơng đối bền vững chung cho các sáng tác của một dân tộc, đợc hình thành trong quá trình phát triển lịch sử, phân biệt với văn học của các dân tộc khác. Theo đó, tính dân tộc vừa là thuộc tính tất yếu, vừa là phẩm chất mang giá trị tinh thần có tính chất đặc thù của mỗi nền văn học. Đơng thời, các cây bút Lan Khai, Lu Trọng L, Bùi Công Trừng, Hoài Thanh vv rất đề cao bản sắc dân tộc trong văn học. Tính dân tộc biểu hiện nh một đặc tính với những phẩm chất đợc kết tinh từ truyền thống dân tộc, nằm ở tính cách con ngời và truyền thống văn hoá lâu đời của dân tộc. Song song với nhiệm vụ bồi đắp tinh thần dân tộc, các tác gia còn yêu cầu nhà văn phải luôn có ý thức đổi mới trong sáng tác. Trên Tạp chí Tao Đàn, Hoài Thanh chỉ ra sự đổi mới bắt đầu từ việc nhìn lại văn chơng ta còn bị lệ thuộc về chính trị, bị chi phối bởi những phép tắc làm văn, những phép tắc hẹp hòi và phiền phức, ngoài ra, lại còn sự kiềm chế của xã hội. Ông cho rằng: Muốn cho văn chơng ta ngày một thêm phong phú, cần nhất phải để cho nhà văn đợc tự do. Lu Trọng L trong bài Một nền văn chơng Việt Nam cũng chỉ ra rằng, bên cạnh việc gìn giữ tính cách riêng của văn chơng thì nền văn chơng Việt Nam đã đến lúc phải siêng năng trong sự phô diễn t tởng, cố gắng trong sự sáng tạo. Trong các bài viết trên Tạp chí Tao Đàn (1939) và các bài phê bình về Tản Đà, Vũ Trọng Phụng, Lan Khai cho rằng: Một nền văn học mới không chỉ phản ánh đợc truyền thống yêu nớc của tổ tiên mà cần phải biết chống lại những thái độ thờ ơ nguội lạnh trớc cuộc sống của nhân dân. Tác giả phê phán những nhà văn sáo lặp cổ nhân nh con trâu nhai lại cỏ, thiếu trách nhiệm trong sáng tác. Ông ca ngợi Tản Đà là nghệ sĩ mang tâm hồn dân tộc, Vũ Trọng phụng là nhà văn có bản lĩnh nghệ thuật. Trong cuốn Mực mài nớc mắt 7 (1941), Lan Khai đã đề ra ý tởng phá bỏ cái lỗi thời lạc hậu của xã hội cũ để xây dựng một tân văn hoá cho đất nớc. Có thể nói, tính dân tộc và hiện đại luôn là mối quan hệ sống còn của nền văn học dân tộc và đó cũng chính là cái gốc, cái ngọn làm nên một nền văn hoá đậm đà bản sắc Việt Nam. 1.1.2. Thiên chức của nhà văn và văn chơng Về vấn đề nhà văn, các nhà lý luận phê bình nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của ngời cầm bút: Nhà văn phải sáng tác vì lợi ích của dân tộc, phải đấu tranh cho tự do của con ngời, dùng văn chơng giác ngộ cho nhân dân, lên án áp bức bóc lột. Nhà văn phải có trách nhiệm cao trong sáng tác, là ngời thực hiện cái sứ mệnh phải tiếp tục chuyển giao quá khứ ấy cho hậu lai, làm cho ngời Việt Nam bất diệt trong tinh thần, trong t tởng. Nhà văn phải tin yêu vào truyền thống văn hiến của tổ tiên, biết phát huy tiềm năng và bản sắc dân tộc, phải là tấm gơng sáng về đạo đức, biết trân trọng và làm ra cái đẹp. Muốn vậy, nhà văn cần phải nhìn thẳng vào thực tế xã hội để tìm một lẽ sống xác đáng. Lu Trọng L đã thẳng thắn phê phán những cây bút thiếu đào sâu suy nghĩ, theo ông : Cái tinh thần lời biếng cẩu thả ấy sẽ làm cho văn chơng nghèo nàn. Nh vậy, nhà văn là lơng tâm và trí tuệ gắn bó với cộng đồng để từ đó vơn tới sự hoà hợp với nhân loại. Các tác giả cũng yêu cầu nhà văn không đợc đánh mất thiên chức cao quí của mình, không đợc làm nô lệ của đồng tiền. Lý luận phê bình đều nhằm biểu dơng truyền thống yêu nớc, khích lệ lòng tự hào dân tộc, đổi mới nền văn nghệ nớc nhà để đi tới tơng lai. Văn chơng chính là sự biểu hiện t tởng tình cảm và con ngời là trung tâm của phản ánh nghệ thuật. Đồng thời, lý luận phê bình thời kỳ này quan tâm đến vấn đề đặc tr ng thể loại khoa học hơn so với gia đoạn 30 năm đầu thế kỷ XX. Đặc biệt về thể loại tự sự, qua các ý kiến bàn về tiểu thuyết của Thiếu Sơn, Thạch Lam, Vũ Bằng, Bùi Công Trừng, Hải Triều, Vũ Ngọc Phan vv đều đi tới nhận diện và phân loại các thể loại văn xuôi trên cơ sở kế thừa những quan niệm của những học giả đi trớc. Nh vậy, quan niệm nghệ thuật về nhà văn và văn học đợc hình thành trên cơ sở thống nhất của nhiều nhân tố về tài năng, vốn sống, tâm hồn, trí tuệ, về t tởng và văn hoá, về truyền thống và hiện đại, về sáng tác và thực tiễn, về sở trờng sáng tạo và chỗ đứng trong thế giới nghệ thuật của riêng mình. 8 1.1.3. Quan niệm về tác phẩm tự sự Quan niệm về tác phẩm tự sự mang tính hiện đại khởi đầu với bài Bàn về tiểu thuyết (1921) của Phạm Quỳnh và tiếp theo trong các công trình của các tác giả Lệ Xuân với Cách viết đoản thiên tiểu thuyết (1929), Trúc Hà với Lợc khảo về sự tiến hoá của Quốc văn trong lối văn tiểu thuyết (1932), Thiếu Sơn với Phê bình và cảo luận (1933), Vũ Bằng với Khảo về tiểu thuyết (1941 1942), vv càng ngày càng thể hiện cái nhìn phong phú về tác phẩm văn xuôi tự sự. Các ý kiến đều có sự gặp gỡ nhau khi nhận diện về thể loại nh: Tiểu thuyết là một thể loại văn xuôi tự sự mới phản ánh sâu rộng đời sống hiện thực, là phơng tiện truyền bá văn minh, năng động, linh hoạt, có khả năng bao quát rộng rãi hiện thực nh: tả tình, tả cảnh, kể chuyện, lời văn rất đa dạng phong phú; văn tiểu thuyết là loại văn sinh hoạt, là một thể loại tham gia tích cực vào cuộc cách tân văn học. Đáng chú ý trong đó có ý kiến bàn về đoản thiên tiểu thuyết (truyện ngắn). Đây là những cơ sở giúp ta nhận thấy tính đa dạng của lý thuyết văn xuôi tự sự Quan niệm về phản ánh hiện thực trong tác phẩm của các nhà lí luận phê bình giai đoạn 1930 1945 là một hệ thống t duy lí thuyết mới, có sự tiếp nối quan niệm văn học 30 năm đầu thế kỷ nhng đã đợc đào sâu mở rộng trên cơ sở tiếp tục tiếp thu những thành tựu của phơng Tây và thế giới ngày càng nhiều. Lí luận và phê bình giai đoạn này đã tác động mạnh mẽ vào mọi hoạt động sáng tác nhằm khám phá hiện thực ở những qui mô khác nhau. Vì thế, các thể loại tự sự trong giai đoạn 1930 - 1945 cũng thể hiện sự đa dạng cha từng thấy trong giai đoạn văn học trớc đó. 1. 2. Sự phát triển mạnh mẽ của văn xuôi giai đoạn 1930-1945 1.2.1. Sự chuyển mình theo hớng hiện đại hoá Trong vòng 15 năm (1930 1945) phát triển, văn học giai đoạn này có một vị trí hết sức quan trọng trong toàn bộ tiến trình lịch sử văn học Việt Nam. Đây có thể xem là thời kỳ cách mạng nghệ thuật cả về nội dung và hình thức đa nền văn học thoát ra khỏi những quan niệm thẩm mỹ và hệ thống thi pháp cũ, mở ra thời kỳ mới trên các khuynh hớng hiện thực, lãng mạn và cách mạng, với các thể loại nh tiểu thuyết, truyện ngắn, phóng sự, tuỳ bút vv ở thể loại nào cũng có những tác phẩm xuất sắc. Sự phát triển khá mạnh mẽ của lý luận và phê bình văn học là nhân tố tác 9 động tích cực đến quá trình đổi mới. Các tác gia Vũ Bằng, Thiếu Sơn, Võ Liêm Sơn, Trơng Tửu, Hải Triều vv đơng thời rất quan tâm đến phạm vi hiện thực mới trong quá trình sáng tạo của nhà văn. Trong Khảo về tiểu thuyêt (1941-1942), Vũ Bằng đặt ra yêu cầu nhà văn phải đi sâu khám phá những lĩnh vực mới. Thiếu Sơn khích lệ những tác phẩm của Hồ Biểu Chánh mang đợc bản sắc Nam Bộ. Trong bài Văn học và xã hội (1934), Võ Liêm Sơn yêu cầu nhà văn sáng tạo là sinh mệnh của văn học. Hải Triều khen ngợi Kép T Bền của Nguyễn Công Hoan, Hai ngả của Từ Ngọc (Nguyễn Lân). Trơng Tửu đánh giá cao những Truyện đờng rừng của Lan Khai, Thế Lữ, Lu Trọng L ở nhiều bình diện nhng trớc hết là bớc đột phá của nghệ thuật vào mảng hiện thực miền núi. Không chỉ quan tâm tới bề rộng và chiều sâu của hiện thực, các nhà lý luận phê bình còn chú ý đến những vấn đề căn bản của nội dung t tởng trong các tác phẩm. Vấn đề áp bức bóc lột và giải phóng con ngời khỏi tối tăm nô lệ đã đợc phản ánh qua các bài viết của Trần Huy Liệu, Hải Triều, Vũ Ngọc Phan vv Với việc đề cao giá trị t tởng trong các sáng tác của các nhà văn, các cây bút phê bình đã giúp ngời đọc hiểu sâu sắc thêm những vấn đề cơ bản đặt ra trong cuộc sống. Trong giai đoạn 1930 1945 trớc trào lu đổi mới về nghệ thuật, văn học cũng hình thành những khuynh hớng khác nhau nh: lãng mạn, kỳ ảo, hiện thực vv Mỗi khuynh hớng phản ánh đều thể hiện rõ động lực bên trong của ngời nghệ sĩ. Đây cũng chính là những bình diện nghệ thuật khiến các nhà phê bình quan tâm. Các ý kiến phê bình đã đem đến cho bạn đọc những tình cảm mới, thể hiện qua những nhận xét, đánh giá về các nhà văn và tác phẩm văn học giai đoạn này. 1.2.2. Sự đổi mới về nội dung và khuynh hớng phản ánh 1.2.2.1. Xu h ớng mở rộng đề tài Sau 30 năm chuyển mình, nền văn học Việt Nam đã đi tới cuộc cách mạng về nghệ thuật (1930 -1945) diễn ra mạnh mẽ. Trong đó phải kể đến sự mở rộng đề tài ở các phạm vi hiện thực khác nhau nh nông thôn, thành thị, hầm mỏ, miền núi vv Việc lực chọn đề tài miền núi là một bớc khám phá mới của nhiều cây bút trong trào lu cách tân tiểu thuyết. Những sáng tác của các nhà văn đã đem đến cho bạn đọc 10 những bức tranh mới lạ về thế giới Sơn lâm. Từ nhận thức mới mẻ đó, nhiều tác phẩm có giá trị đã ra đời, nhanh chóng tạo đợc vị trí và sức hấp dẫn mới trên văn đàn. 1.2.2.2. Các khuynh hớng phản ánh Một khuynh hớng văn học bao giờ cũng xuất hiện trên cơ sở những tiền đề xã hội nhất định. Văn học giai đoạn này có sự hình thành các khuynh hớng: khuynh hớng hiện thực, khuynh hớng hiện thực cách mạng, khuynh hớng lãng mạn và đan xen nhiều khuynh hớng. Trong đó mỗi khuynh hớng thẩm mỹ lại có mức độ và dạng biểu hiện khác nhau trong quá trình phản ánh đời sống xã hội. Thực tế đời sống thì vô cùng phong phú, đòi hỏi ngời nghệ sĩ phải vận dụng linh hoạt những đặc trng cơ bản của các khuynh hớng khác nhau nhằm đáp ứng nhu cầu thẩm mĩ nhiều mặt của tâm hồn con ngời, của đời sống văn học một cách đa dạng. 1.2.3. Sự phong phú về thể loại Giai đoạn 1930 1945 ngoài sự phong phú về nội dung và khuynh hớng phản ánh thì các thể loại sáng tác cũng đua nhau nẩy nở. Trong đó phải kể đến sự phát triển mạnh mẽ của tiểu thuyết và truyện ngắn. Trong Khảo về tiểu thuyết (1941 - 1942) Vũ Bằng cho rằng có hơn chục loại thể văn tiểu thuyết. Trong Nhà văn Việt Nam hiện đại (1942) Vũ Ngọc Phan khẳng định: chúng ta có gần đủ các lối tiểu thuyết: luân lý, phong tục, tâm lí Có đợc sự phong phú đặc sắc đó phải kể đến sự đóng góp không nhỏ của các nhà văn Tự lực văn đoàn nh Nhất Linh, Khái Hng, Hoàng Đạo, Thạch Lam đã góp phần đẩy cuộc cách tân tiểu thuyết lên một bớc mới. Cùng với đó là các nhà tiểu thuyết hiện thực chủ nghĩa nh Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố, Nguyên Hồng, Nam Cao, Nguyễn Công Hoan, Lan Khai vv đã có công gắn tiểu thuyết với đời sống hiện thực lớn lao của nhân dân. Song song với đó, truyện ngắn thời kỳ này cũng phát triển hết sức mạnh mẽ. Những đóng góp của Nguyễn Tuân, Tô Hoài, Hồ DZếnh, Thạch Lam, Lan Khai, Nguyễn Công Hoan, Nam Cao vv đã đem lại sự phong phú đa dạng về kiểu loại và khuynh hớng phản ánh. Thời kỳ này còn xuất hiện một thể văn mới: Phóng sự, nổi lên những cây bút nh: Vũ Trọng Phụng, Tam lang, Ngô Tất Tố. Thể văn tuỳ bút và bút ký tiếp tục phát triển với nhiều cây bút nh: Thạch Lam, Xuân Diệu, Nguyên Hồng, Vi Huyền Đắc vv đã đem đến trong các sáng tác một sự phô diễn, t tởng, tình cảm mới. [...]... Truyện viết về miền núi trong giai đoạn 1930 - 1945 đã góp vào bức tranh toàn cảnh của nền văn học Việt Nam hiện đại từ đề tài hiện thực đến phơng thức phản ánh, là một bớc tiến mới của nền văn nghệ nớc nhà gắn với trào lu cách tân nghệ thuật diễn ra sôi nổi và mạnh mẽ nhất ở thế kỷ xx Chơng 2 Sự hi ho các khuynh hớng trong nội dung truyện viết về miền núi Giai đoạn 1930 1945 Truyện viết về miền núi. .. 1 Trong giai đoạn 1930 - 1945 sự xuất hiện một số cây bút viết về đề tài miền núi nh : Lan Khai, Thế Lữ, Lu Trọng L, TChya vv đã trở thành một hiện tợng mới trong văn học Do vậy, những đóng góp của những nhà văn viết về miền núi là rất đáng trân trọng, nhng cha đợc nghiên cứu toàn diện Đây là công trình đầu tiên của chúng tôi đi vào nghiên cứu một cách hệ thống về các tác phẩm viết về miền núi Trong. .. Một số phơng thức biểu hiện nghệ thuật trong Truyện viết về miền núi Giai đoạn 1930 1945 3.1 Cốt truyện và kết cấu 3.1.1 Cốt truyện dung dị nhng hấp dẫn Các mô hình truyện viết về miền núi thể hiện tính đa dạng, phong phú và có qui mô, dung lơng phản ánh khác nhau, thờng có cốt truyện đơn giản nh những câu chuyện trong đời sống hàng ngày Có khi truyện chỉ xoay quanh cuộc tình của một chàng trai ngời... sao nói vậy đã đi vào tác phẩm Trong nhiều truyện các tác giả sử dụng khá nhiều câu khuyết thành phần, câu đặc biệt trong lời thoại của các nhân vật, góp phần khắc hoạ chân dung của nhiều kiểu ngời, nhiều cách cảm, cách nghĩ và diễn biến tâm lý trong đời sống tâm hồn con ngời miền núi 3.3.1.2 Ngôn ngữ mang sắc thái địa phơng Trong truyện viết về miền núi giai đoạn 193 0- 1945 nhiều từ ngữ địa phơng, nhiều... vẻ, ở nhiều điểm nhìn, trong dòng thời gian không hề ngừng chảy mà con ngời cha hiểu hết 15 2.2 Về truyền thống văn hóa phong tục Truyền thống văn hóa miền núi là sự kết tinh truyền thống văn hóa thuộc nhiều dân tộc về bản sắc riêng trong tổng hòa những mối quan hệ thống nhất cộng đồng các dân tộc Việt Nam Truyện viết về miền núi giai đoạn 1930 - 1945 là những bức tranh đầu tiên về truyền thống văn hóa,... thấy, hiện thực miền núi rộng lớn, nhng các sáng tác lại cha bao quát hết phạm vi hiện thực đó Chẳng hạn, hiện thực vùng Tây Bắc trong các truyện viết về miền núi giai đoạn 30 - 45 còn ít Trong một số tác phẩm về kết cấu tình huống của truyện cha trọn vẹn, nh trong "Tiếng gọi của rừng thẳm" (Lan Khai), cái chết của Cang Ngrào còn mô tả sơ lợc Trong "Ai hát giữa rừng khuya" (TChya) và trong "Một đêm... Có những truyện đợc xây dựng theo mối quan hệ tơng phản, mối quan hệ chính phụ, mối quan hệ bổ sung, lại có truyện đợc xây dựng với lối kết tự do hoặc kết cấu mở Bên cạnh đó, còn có những truyện đợc kết cấu bằng hình thức của một bức th hay đợc kết cấu mang tính kịch Khả năng khám phá của các tác giả về điểm nhìn bên trong của nhân vật là rất đặc sắc Truyện viết về miền núi giai đoạn 1930 - 1945 với... Truyện viết về miền núi giai đoạn này có những diện mạo riêng, khác với những truyện viết về hầm mỏ, thành thị, nông thôn ở đồng bằng Đọc những tác phẩm viết về miền núi của Lan Khai, Thế Lữ, Tchya, Thanh Tịnh, Nguyễn Tuân, Lý Văn Sâm vv chúng ta thấy những bức tranh thiên nhiên mới lạ Môi trờng sinh hoạt, văn hoá phong tục và thế giới nhân vật trong các truyện viết về miền núi cũng khác xa với các... đem đến cho ngời đọc cái nhìn mới về thế giới sơn lâm nh cuộc sống vẫn hằng sinh tồn Một phơng diện đáng chú ý của giọng điệu trần thuật trong truyện viết về miền núi giai đoạn 193 0- 1945 là sự h cấu, tởng tợng trong lời kể Gắn vào đó luôn là những yếu tố huyền thoại dân gian, những yếu tố truyền kỳ phù hợp với cái bí hiểm, rùng rợn vốn có nơi rừng sâu vực thẳm Chuyện về ngời hóa hổ, ngời bị hổ ăn thịt,... cây bút lãng mạn Nhng đọc các truyện viết về miền núi giai đoạn 1930 - 1945 ta thấy khó có thể xếp những cây bút viết về miền núi ở vào khuynh hớng này, hay khuynh hớng khác Bởi nội dung phản ánh thể hiện sự hài hoà giữa các yếu tố hiện thực và lãng mạn Có những câu chuyện mở đầu là những mối tình lãng mạn qua lời ca tiếng hát giao duyên nhng diễn biến cốt truyện lại là những cảnh đời thực đầy sóng . Truyện viết về miền núi trong bức tranh toàn cảnh của nền văn xuôi Việt Nam giai đoạn 193 0- 1945 Chơng 2. Sự hài hoà các khuynh hớng trong nội dung truyện viết về miền núi giai đoạn 193 0- 1945. thuật trong truyện viết về miền núi giai đoạn 193 0- 1945 6 nội dung Chơng 1 Truyện viết về miền núi trong bức tranh ton cảnh của nền văn xuôi việt nam giai đoạn 1930 1945. ho các khuynh hớng trong nội dung truyện viết về miền núi Giai đoạn 1930 1945 Truyện viết về miền núi giai đoạn này có những diện mạo riêng, khác với những truyện viết về hầm mỏ, thành thị,