Nhà yêu nước Bùi Bằng Đoàn, nguyên Trưởng ban Thường trực Quốc hội (1889 - 1955), sinh ra trong gia đình có truyền thống khoa bảng tại làng Liên Bạt, huyện Ứng Hoà, tỉnh Hà Đông (cũ).
Là người ham học từ nhỏ nên 17 tuổi (năm 1906), Bùi Bằng Đoàn đỗ cử nhân dưới triều vua Thành Thái. Trước làn sóng Tây học ở Việt Nam, năm 1907, ông khai tăng ba tuổi để vào học trường Hậu bổ (trường đào tạo viên chức hành chính thời Pháp thuộc) và tốt nghiệp thủ khoa bốn năm sau đó.
Ông bước vào con đường quan trường từ năm 1911 với chức tri huyện ở Xuân Trường (Nam Định) và trải qua nhiều chức vụ khác nhau như Án sát tỉnh Lạng Sơn, Bắc Ninh, Bố chính tỉnh Phúc Yên, Tuần phủ tỉnh Cao Bằng, Ninh Bình.
Ông nổi tiếng là vị quan thanh liêm, chính trực, đức độ, chăm dân. Những nơi ông được cử về làm quan, trên công đường luôn treo biển "không nhận quà biếu" và nghiêm cấm người nhà nhận quà biếu.
Vì thông thạo cả Hán văn và Pháp văn, năm 1925, khi đang làm tri phủ Nghĩa Hưng (tỉnh Nam Định), ông được mời lên Hà Nội làm thông ngôn cho phiên tòa đại hình của Pháp xét xử nhà yêu nước Phan Bội Châu.
Với quyết tâm khép Phan Bội Châu vào tội "chống lại Chính phủ Bảo hộ", chính quyền thuộc địa đặt ra gần 2.000 câu thẩm vấn. Để bảo vệ nhà yêu nước, ông Bùi Bằng Đoàn phiên dịch rõ ràng, đầy đủ những lý lẽ phản bác đanh thép của Phan Bội Châu đáp lại cáo buộc của chính quyền Pháp tại phiên toà. Vì vậy, dù rất muốn kết án chung thân với chí sĩ họ Phan nhưng toà buộc phải giảm án "đưa đi an trí ở Huế".
Năm 1933, khi mới 44 tuổi, ông đã giữ chức Hình bộ Thượng thư, tham gia Viện cơ mật, cơ quan cao nhất trong hệ thống triều đình thời vua Bảo Đại.