Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hoạt chất, trong đó có 69 chất gây ung thư. Hút thuốc lá gây ra 25 loại bệnh khác nhau. Hút 1 điếu thuốc tức là đã tự mình làm mất đi 5,5 phút cuộc sống. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc ngắn hơn so với người không hút thuốc từ 5 đến 8 năm. Tại Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong/năm vì các bệnh có liên quan đến thuốc lá, đến năm 2030, có thể tăng lên tới 70.000 người/năm.
Hút thuốc lá gây nên các bệnh về đường hô hấp, tim mạch và các bệnh ung thư. Nguy cơ bị ung thư phổi của người hút thuốc lá cao hơn gấp 10 lần người không hút thuốc lá, 90% trường hợp được chẩn đoán ung thư phổi hàng năm trên thế giới là người hút thuốc lá. 75% các ca bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính do nguyên nhân hút thuốc lá. Những bệnh về tim mạch mà người hút thuốc lá có nguy cơ mắc cao là xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành, đột quỵ, rối loạn nhịp tim,…
Hút thuốc lá chủ động hoặc hút thuốc lá thụ động còn ảnh hưởng tới sức khỏe sinh sản của cả nam và nữ.
*Đối với nữ giới
Gây vô sinh: hút thuốc gây tổn thương trực tiếp, thậm chí phá hủy noãn bào của buồng trứng, do vậy gây vô sinh. Hút thuốc còn làm suy giảm miễn dịch dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng ở vòi trứng cao, gây nên vô sinh ở người hút thuốc. Bên cạnh đó, hút thuốc lá làm hạn chế hiệu quả điều trị vô sinh: những phụ nữ hút thuốc lá, thụ tinh trong ống nghiệm ít thành công hơn và nếu có thai bằng thụ tinh trong ống nghiệm thì hay bị sảy thai hơn. Tỷ lệ sinh con ở phụ nữ hút thuốc lá thấp hơn khoảng 30% so với phụ nữ không hút thuốc lá. Và nguy cơ sảy thai ở phụ nữ hút thuốc lá cao gấp 1,5 lần so với những người không hút thuốc lá.
Gây sinh non: Theo Hội Sản phụ khoa Mỹ ở những thai phụ hút thuốc 1 gói/ngày, tỷ lệ đẻ non cao hơn 20% so với phụ nữ không hút thuốc. Những trẻ sinh non (dưới 37 tuần) thường hay gặp những biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong. Hút thuốc thụ động làm giảm lượng oxy và chất dinh dưỡng đến với em bé qua nhau thai, làm giảm cân nặng của trẻ sơ sinh từ 200 – 400 gam.
Hút thuốc gây mãn kinh sớm: Lý do chính dẫn đến mãn kinh sớm là do hút thuốc làm giảm nồng độ estrogen trong cơ thể người phụ nữ. Theo một số nghiên cứu thì phụ nữ hút thuốc lá mãn kinh sớm hơn phụ nữ không hút thuốc trung bình là 1,74 năm. Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ ung thư vú và ung thư cổ tử cung ở nữ giới.
*Đối với nam giới
Hút thuốc lá gây liệt dương: những người hút thuốc lá có nguy cơ liệt dương cao gấp 2 lần người không hút thuốc lá, do hút thuốc lá gây xơ vữa động mạch ở dương vật làm giảm tưới máu tới dương vật.
Hút thuốc lá làm giảm số lượng tinh trùng: các nghiên cứu chỉ ra rằng các chất chuyển hóa chính của khói thuốc được tìm thấy trong tinh dịch kìm hãm hệ thống enzyme cần thiết cho tinh trùng có thể hoạt động.
Đối với trẻ em, khi hít phải khói thuốc lá sẽ làm tăng nguy cơ bị bệnh hen. Trong gia đình có mẹ hút thuốc sẽ làm tăng 72% nguy cơ nhiễm khuẩn hô hấp ở trẻ. Nếu có cả bố và mẹ cùng hút thuốc lá sẽ làm tăng 48% nguy cơ viêm tai giữa tái phát ở trẻ.
Ngoài những tác hại đối với sức khỏe, khói thuốc lá còn gây ra các hệ lụy về kinh tế - xã hội như: lãng phí tiền mua thuốc lá, tiền khám chữa các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá; mất khả năng lao động vì ốm đau do các căn bệnh mà nguyên nhân từ thuốc lá; khói thuốc lá làm ô nhiễm không khí, rác thải của thuốc lá gây mất mỹ quan môi trường sống; tàn thuốc có thể gây cháy nổ…
BS.Hồ Thị Hồng
Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh